تاثیر اصول معماری غیر ایرانی بر فضاهای ایجاد شده در معماری مسکونی معاصر (1300-1357) ( تحلیل 10 نمونه معماری مسکونی معاصر و مقایسه بایک نمونه معماری سنتی)

نیاز به مسکن یکی از اساسی ترین نیاز های بشر می باشد که با توجه به مسایل گوناگون به گونه ای خاص نمود یافته است. با توجه به بناهای ایجاد شده در تهران و سایر شهرهای ایران می توان بیان نمود اگرچه از آغاز معماری مدرن بیش از یک سده می گذرد ولی در حال حاضر فراگیرترین سبک معماری شده است و نقطه آغازین این شیوه در ایران مشخص و تحلیل نشده است. در این پژوهش سعی شده سبک و پلان خانه های قابل توجه بین سال های 1300 تا 1357 مورد بررسی قرار گیرد . در این زمان معماری ایرانی جای خود را به معماری مدرن اروپایی داد که بررسی این مسیله از آن جهت اهمیت دارد که خانه یا مسکن در این برهه از تاریخ دچار تغییر شد و معماری مسکن در این سالها نقطه عطفی برای معماری پس از خود شد . این سبک در ایران نیز با کارهای معمارانی مانند وارطان هوانسیان، محسن فروغی، گابریل گورکیان و .... ظهور پیدا کرد که درصدد انتقال آن کالبد به معماری ایرانی بودند. آنچه که از حدود یکصد سال پیش و با ورود اندیشه های نو و ظهور نوآوری و نووارگی برای معماری ایران رخ داد این هراس را به وجود می آورد که مبادا در این دوره بس طولانی، معمار ایرانی نتوانسته باشد نقش خود را درست ایفا کرده و نشانه های معماری ایرانی دچار تحول شده باشد، تحولی که از این دوره آغاز شد و بر طراحی مسکن ایرانی نیز اثرات عمیقی برجای گذاشت و کیفیت زندگی شهروند ایرانی را دگرگون کرد. پژوهش حاضر نخست به شکل گیری معماری مدرن غرب در ایران و خصوصیات آن و در ادامه به مشخصه های اصلی خانه های تاریخی و خانه های دوران معاصر به سبک تاریخی می پردازد. سپس با بررسی ورود و حضور این نوع معماری در ایران، با نگرشی تطبیقی و مقایسه ای به آثار دوره پهلوی و ماقبل آن از نظر طرح و پلان می پردازد تا متوجه ارتباط بین معماری گذشتگان و بناهای امروزی واصول به کار برده شده در پلان و عملکرد معماری شویم و در ادامه 10 نمونه ساختمان مسکونی دوره پهلوی، از نظر طرح و خصوصیات ساختمان های مدرن ایران، به صورت نمونه های موردی و در جداولی مورد تشریح و تحلیل قرار خواهند گرفت. که نشان می دهند که بناهای ارایه شده تا چه میزان متاثر از سبک معماری مدرن بوده اند و تغییرات آنها نسبت به ادوار گذشته به چه صورت بوده است. هدف از انجام این بررسی شناخت معماری سنتی ایران و سیر تغییرات و دگرگونی آن در دوره پهلوی است که همزمان با ورود معماری مدرن غرب می باشد و نیز شناسایی انواع فضاهای مسکونی دوره پهلوی به لحاظ ساختار و نوع عملکرد و نهایتا سعی بر این است با نگاهی به آثار مسکونی دوران معاصر، نظریه های معماری این دوران جمع بندی شده و الگوهای مسکن معماری معاصر طبقه بندی گردد.

کلیدواژه ها:

معماری مدرن ، معماری معاصر ایران ، معماری دوره پهلوی ، معماری مسکونی