نقش برنامه ریزی کالبدی معماری و شهرسازی در کنترل و مدیریت سیلاب شهری

در دهه های گذشته، توسعه بی رویه شهری به خصوص افزایش فضاهای متراکم، باعث افزایش سطوح نفوذناپذیر و در نتیجه افزایش حجم و سرعت رواناب و وقوع سیلاب در شهرها شده است. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر سیل، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب می-گردد. در این پژوهش به اهمیت نقش مهندس معمار و شهرساز در کاهش خطرات سیلابهای شهری پرداخته می-شود. روش تحقیق با توجه به هدف مطالعه از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی است. جمع آوری اطلاعات با روش مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفته است. از آنجایی که طرحهای کنترل سیلاب به طور کلی بسیار زیاد و متنوع هستند، کاربرد هر کدام بسته به شرایط محل، میزان ریسک در برابر خسارات وارده، میزان منافع حاصله از اجرای طرح و مسایل اجتماعی اقتصادی منطقه تفاوت دارد که در این پژوهش، با 3 شاخص هیدرولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی بررسی شد. در این پژوهش، به بررسی دو نوع کلی ابزار کنترل سیلاب یعنی نفوذپذیر و ذخیره ای پرداخته می شود و بیان می گردد که برنامه ریزی کالبدی می تواند به افزایش کارآیی آنها کمک کند. مهم ترین اقداماتی که مهندس معمار می تواند در کاهش صدمات سیلاب انجام می دهد عبارتند از: مکان یابی پروژه خارج از مسیل ها و اراضی در معرض سیل گیری، مکان یابی بناها خارج از آب راه ها و تاکید بر حفظ آب راه های طبیعی، رعایت حرایم مسیل ها بر مبنای استعلام از سازمان آب منطقه ای، حفظ و افزایش نفوذ پذیری سطح، پیش بینی تاسیسات ذخیره آب باران، توجه به توزیع مناسب آب های سطحی و حتی الامکان پرهیز از تمرکز.

کلیدواژه ها:

رواناب سطحی ، مدیریت سیلاب ، مکان یابی ، برنامه ریزی کالبدی ، معمار و شهرساز