ارزیابی ریسک پروژه های عمرانی بااستفاده از FMEA و AHP - مطالعه موردی نصب سگمنت عرشه پل بزرگراه شهید صدر تهران

علیرغم جایگاه مهم مدیریت ریسک بعنوان یکی از محدوده های مدیریت ، متاسفانه در کشور ما به این موضوع اهمیت کمی داده شده است و در کمتر پروژه ای ، دید صحیح و کاملی نسبت به عملیات مدیریتریسک)مخاطرات( وجود دارد . بنابراین ایجادفرهنگ نگاه علمی به مدیریت ریسک)مخاطرات(،معرفی علمی و جامع این فرآیندو درنهایت تطبیق فرآیند علمی با واقعیتهای موجود در پروژه های عمرانی کشور ضرورتاساسی دارد . در این راستا و به منظور حفظ منابع)نیروی انسانی سرمایه مالی( ، ابزارهای مختلفی می تواندمورد استفاده قرار گیرد که در بین آنها سیستم مدیریت ریسک بعنوان سیستمی کارا و اثربخش به شناساییخطرات و شرایط بالقوه ایجاد حادثه پرداخته، آنها را ارزیابی کرده و پس ازتحلیل به حذف یا کاهش ریسک ناشی از مخاطرات، قبل از منجر شدن خطر به حادثه می پردازد.به همین لحاظ هدف اصلی تحقیق حاضر، ارائه مدل نظام مدیریت ریسک درمدیریت پروژه برای این مقصود ¹ است . دراین روش با استفاده از روش FMEA به بررسی و شناسایی مخاطرات پروژه پرداخته و در ادامهراهکارهای کنترلی ارایه می گردد . اما با توجه به کاستی های روش مذکور و لزوم اولویت بندی اقدامات کنترلی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP² به اولویت بندی فعالیت های دارای ریسک بر اساستبعات جسمی ، روانی ، اقتصادی و سیاسی اجتماعی می پردازد. در این مطالعه ابتدا با تجزیه و تحلیل – کاربرگ FMEA ، ریسک هایی که دارای RPN³ بالا هستند شناسایی شده و در نهایت شش فعالیتی کهممکن است منجر به واژگونی گنتری ، سقوط کرین ، واژگونی جرثقیل ، سقوط تجهیزات ، سقوط افراد و برق گرفتگی درپروژه پل بزرگراه شهیدصدر شوند بعنوان گزینه در سلسله مراتب AHP در سطح 2 قرار گرفته ووزن دهی و اولویت بندی می شوند . برای هر کدام از معیار ها چندین زیر معیار در نظر گرفته شده و وزن هر یک از آنها در گزینه ها اعمال می شود . در پایان پس از انجام روش AHP ، فعالیت اتصال main truss به nose truss ، دارای بیشترین وزن و درنتیجه در اولویت اول برای اقدامات کنترلی قرار می گیرد . و امید استبا انجام مطالعات دقیق و نهادینه کردن این روش با شرایط حاکم برپروژه ها، بتوان در جهت پیاده سازی یک سیستم مدیریت ریسک کارا گامی موثر برداشت تا با شناسایی و رفع به موقع خطرات از بروز حوادثی که بار مالی و جانی زیادی را بر صنعت ساخت وساز کشورمان تحمیل می نمایند، جلوگیری به عمل آید

کلیدواژه ها:

ریسک ، ارزیابی ریسک ، تجزیه و تحلیل شکست و آثار آن) FMEA ( ، تحلیل سلسله مراتبی) AHP .)