سیرتحول عملکرد فضایی بناهای مسکونی شهرتبریز دردهه های اخیربارویکردپایداری

جهان حاضر با ویژگی عمده افزایش شدید جمعیت و روند شتابان شهرنشینی هر روزه با مشکلات مختلفی روبرو می شود، یکی از اساسی ترین مسائل آن، نیاز به مسکنی منطبق با نیازهای عملکردی و آسایشی انسان است. در چندین دهه ی اخیر روند تغییرات خانه به مسکن بر اساس ویژگی های ظاهری و فرمی (ریخت شناسی) بنا و چگونگی تبدیل خانه با هویت ایرانی به مسکن بی هویت معاصر توجه محققان را به خود جلب کرده است. همچنین بررسی جوامع سنتی و امروزی نشانگر منطبق نبودن عملکرد فضاهای مسکن معاصر با فرهنگ و معماری ایرانی، تخریب و نابودی هویت و ساختار خانه های تاریخی، عدم ایجاد حس تعلق مکان در مجتمع های زیستی جدید و عدم رعایت شرایط محیطی در روند شکل گیری آنها بوده و این مسئله باعث بروز مشکلات بسیاری برای ساکنین گردیده است. این در حالی است که در جوامع سنتی با رعایت اصول بومی و اقلیمی در ساخت و ایجاد ساختار درست عملکردی، خانه هایی سازگار با محیط خلق شده که با حداقل نیاز به انرژی، شرایط آسایش انسان را فراهم می کردند. امروزه حفظ منابع انرژی و هم زیستی با شرایط طبیعی و اقلیمی مبدل به یکی از مهمترین تدابیر در معماری و شهرسازی شده و طراحان را ملزم به رعایت اصول و قواعد خاصی در زمینه ساخت و ساز می کند. لذا در نظر گرفتن مقوله توسعه پایدار در مسکن و سکونتگاه های انسانی از یک سو و توجه به جنبه های مهم عملکردی فضاها از سوی دیگر ضروری به نظر می رسد. این مقاله با روش توصیفی، تاریخی، تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای و به منظور شناخت و جمع آوری اطلاعات در پیرامون روند تغییرات خانه و بررسی شاخص های مهم عملکردی مسکن شهری در فضاهای مسکونی تبریز در چندین دهه ی اخیر با توجه به اصول پایداری موجود در عملکرهای فضایی آن انجام یافته است

کلیدواژه ها:

خانه ، مسکن ، عوامل کالبدی ، عملکردفضا ، توسعه پایدار ، تبریز