چالشهاوراهکارها دربافت های تاریخی ایران - نمونه موردی محله سنگ سیاه شیراز

شهر نظام متشکلی از عناصر طبیعی،انسانی،اجتماعی،اقتصادی،سیاسی و فرهنگی است؛ به دیگر سخن شهر بارزترین تجلی گاه و مکان تبلور فضایی ایفای نقشهای اساسی انسان است.شهر مهمترین نشانه تمدن هر ملت و نمادی از اندیشه،آداب و رسوم،روابط،تعاملات و... می باشد.شهرهای تاریخی در ایران از جمله شیراز، مجموعه های همبسته ای بوده اند که توسعه کالبدی-فضایی آنها در طول زمان ، متأثر از روابط تولیدی و مناسبات اقتصادی – اجتماعی اشان بوده است.در گذشته به علت سرعت کم تغییر و تحول این مناسبات ، توازن شهر شیراز و هماهنگی آن با نیازهای روز جامعه برقرار بود؛اما رشد و پیشرفت تکنولوژی ، افزایش جمعیت ناشی از مهاجرت مردمی که در جستجوی کاراز روستا به شهرآمدند،ترک مناطق تاریخی توسط بومیان اولیه و گسترش مناسبات غلط اقتصادی و ... تعادل فضاهای شهری را به هم ریخت و شهر شیراز را با مشکلات جدی مواجه ساخت.در حالیکه در بیشتر کشورهای جهان روند تغییر شهرها از دوران کهن به دوره معاصر با حفظ اصول و ارزشهای گذشته به چشم می خورد،متأسفانه ایران از این جریان دور مانده است.شهر تاریخی شیراز و محله های آن که روزی از فعالترین مراکز حیات شهرهای ایران بود،در برهه ای از تاریخ تحت تأثیر عوامل گوناگون دچار رکود شد. در سالهای اخیر تلاشهایی جهت برون رفت از این رکود صورت گرفته که گاهی نتیجه عکس داده و گاهی بصورت مسکنی موضعی روند فرسودگی را به تعویق انداخته است.با توجه به اینکه شهرشیراز و محله های یازده گانه آن در گذر زمان بصورت تدریجی و با توجه به آداب و فرهنگ و رسوم هر منطقه و محله و همچنین با توجه به تکنولوژی روز و اوضاع سیاسی – اجتماعی – اقتصادی و ... شکل گرفته است، راه حل برون رفت از بحران امروز نیز بایستی محله ای و موضعی و نیز در امتداد طرحهای تفصیلی و براساس برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت باشد.در این راستا روش تحقیق در این مقاله روش تلفیقی بوده بدین معنا که از مطالعات کتابخانه ای – اسنادی و روش میدانی بصورت تلفیقی و با هدف تدوین طرحها و ارائه راهکارهایی جهت باززنده سازی بافت تاریخی محله سنگ سیاه شیراز و در نهایت بازگرداندن هویت اجتماعی- کالبدی و ... به این منطقه استفاده شده است

کلیدواژه ها:

بافتهای تاریخی ، هویت ، صنعت ، فرهنگ