بررسی کاهش تولید آلاینده های هوا با جایگزینی حمل و نقل جاده ای بامترومطالعه موردی مسیر یزد - اردکان

از نیازهای مهم توسعه در هر کشوری توسعه یافته و در حال توسعه یی، ایجاد سیستم حمل و نقل کامل، منظم، گسترده و کارآمد می باشد. امروزه کشورهایی از لحاظ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی در حال رشد هستند که از یک سیستم کامل برخوردار باشند. حمل و نقل همواره دارای آثار متفاوتی از قبیل آلودگی هوا و صدا که حاصل از تردد جاده ای بر محیط زیست می باشد ضمن آنکه اثرات دیگری همچون آلودگی نفتی حاصل از ریزش سوخت و کاهش منابع و تخلیه مواد زاید به اتمسفر که در اثر مصرف انرژی صورت می پذیرد ، پدیدار می گردد. یک راه حل اساسی برای کاهش مصرف سوخت در ترابری زمینی و جاده ای انتقال سفرهای روزانه از وسائط نقلیه شخصی به وسائط نقلیه عمومی(سیستم ریلی) است که این سیستم حمل و نقل عمومی، سریع، ایمن، پاک و سالم، یک الزام برای ارتقاء کیفیت زندگی شهری و جنبه ضروری رفاه ساکنین شهرها محسوب می گردد . یکی از شلوغ ترین مسیرهای موجود در استان یزد مسیر یزد – اردکان بوده که روزانه تعداد زیادی مسافر از شهرهای اردکان، میبد و اشکذر، زارچ به شهر یزد مرکز استان جهت انجام امورات مختلف جابجا می شوند که برای جابجایی آن ها از 66 دستگاه مینی بوس و 60 دستگاه تاکسی استفاده می شود . همچنین شهرک صنعتی جهان آباد میبد که از بزرگ ترین شهرک های صنعتی استان یزد با 5000 نفر کارگر می باشد ،از 109 دستگاه مینی بوس و مجتمع کاشی میبد با 540 نفر کارگر از 12 دستگاه مینی بوس جهت جابجایی کارگران خود استفاده می کنند.روزانه از 187 دستگاه مینی بوس و 60 دستگاه تاکسی برای جابجایی 13952 نفر مسافر در این مسیر استفاده می گردد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در مسیر یزد – اردکان سالانه یک میلیون و سیصد هزار لیتر گازوئیل و ششصد هزار لیتر بنزین به ترتیب توسط 187 دستگاه مینی بوس و 60 دستگاه تاکسی بواسطه جابجایی 13952 نفر مسافر مصرف می شود که این میزان مصرف سوخت انتشار سالانه 40.8 تن اکسید ازت ، 182.76 تن منواکسید کربن ، 17.65 تن ذرات معلق ، 21.96 تن دی اکسید سولفور و 59.04 تن هیدروکربور را به دنبال دارد . با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق و در راستای کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از انتشار این آلاینده ها در محیط و همچنین در راستای بهینه سازی مصرف سوخت ،کاهش آلودگی هوا با کاهش آلاینده های منتشر شده از وسایط نقلیه ی موجود در این مسیر و کاهش تلفات جانی و مالی به جهت کاهش تصادفات ، احداث سیستم حمل ونقل ریلی در این مسیر پیشنهاد می شود . استفاده از سیستم حمل و نقل ریلی جدا از مزایایی ذکر شده دارای مزایای اجتماعی و زیست محیطی بوده که می توان مزایایی مانند کاهش میزان تصادفات جاده یی، بهبود ترافیک جاده یزد – اردکان ،جابجایی تعداد زیاد مسافر، صرفه جوئی و کاهش زمان سفر ،راندمان بالای سرعت جابجایی،کاهش مصرف انرژی، صرفه جوئی هزینه های ناشی از استهلاک و لوازم یدکی وسایل نقلیه شخصی ، کاهش آلودگی هوا و صوتی و صرفه جویی در هزینه های درمان ناشی از آلودگی هوا در منطقه اشاره کرد

کلیدواژه ها:

آلودگی محیط زیست ، حمل ونقل ریلی بین شهری ، یزد - اردکان