مقایسه تولید گازهای گلخانهای نیروگاههای برقابی حوضه کارون و نیروگاههای حرارتی جایگزین

در سالهای اخیر یکی از مهمترین چالشها در سطح دنیا مسیله گرمایش زمین ناشی از افزایش تولید گازهای گلخانه ای است. بخش انرژی از جمله بخشهای اقتصادی است که در تولید و انتشار گازهای گلخانه ای نقش مستقیم و غیرمستقیم دارد. در ایران حدود یک سوم از گازهای گلخانه ای که توسط بخش انرژی تولید و منتشر میشود، مربوط به نیروگاههای تولید برق است که عمده آن توسط نیروگاههای حرارتی تولید میشود. نیروگاههای برقابی نیز اگرچه وابسته به سوختهای فسیلی نیستند ولی چون این نوع نیروگاهها، همراه با ساخت سد و ایجاد مخزن ذخیره آب است و با ایجاد هر مخزن آبی، به واسطه پوسیده شدن پوششهای گیاهی و خاکی که در مخازن سدها در زیر آب قرار گرفتهاند و یا تجزیه مواد آلی موجود در رسوباتی که به همراه سیلابهای فصلی از حوضه بالادست وارد مخزن میشوند، شرایط برای تولید گازهای گلخانهای بویژه متان و دی اکسیدکربن پدید می آید لذا سدهای برقابی نیز می توانند در تولید گازهای گلخانهای نقش داشته باشند که در این مقاله به آن پرداخته شده است. بدین منظور سدهای شهیدعباسپور، کارون3 و کارون4 انتخاب شده و اندازه گیریهای گازهای متان و دی اکسید کربن از سطح مخازن این سدها با استفاده از دستگاه پرتابل m-GA COMBIMASS در طول یک سال (1394 (بصورت ماهانه انجام گرفت. همچنین برای تعیین میزان گازهای متان و دی اکسید کربن که از طریق دریچه های سد !خارج میشود، از اعماق مختلف دریاچه سدهای مورد مطالعه نمونه نقطه ای برداشت شده و در آزمایشگاه غلظت محلول گازهای متان و دی اکسید کربن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد از نظر نرخ تولید گازهای گلخانهای، مخزن سد شهیدعباسپور با 5/134 گرم دی اکسید کربن معادل بر کیلووات ساعت برق تولیدی بیشترین میزان تولید را داشته و پس از آن سدهای کارون4 و کارون 3 به ترتیب با تولید 87/32 و 92/23 گرم دی اکسید کربن معادل بر کیلووات ساعت برق تولیدی در رتبههای بعدی قرار دارند. همچنین مقایسه میزان انتشار گازهای گلخانه ای نیروگاههای برقابی مورد مطالعه با نیروگاه حرارتی جایگزین نتایج نشان داد نیروگاههای برقابی مورد مطالعه بطور متوسط تنها 6,7 درصد نیروگاههای حرارتی جایگزین گاز گلخانهای دی اکسید کربن معادل منتشر کرده اند. این مقدار برای کارون 3 کمترین و برای نیروگاه شهید عباسپور بیشترین مقدار را دارد. این نتایج نشان میدهد با احداث نیروگاههای برقابی مورد مطالعه بیش از 92 درصد در انتشار گازهای گلخانه ای صرفه جویی انجام شده است که از نظر محیط زیست یک عملکرد مطلوب به حساب میآید.

کلیدواژه ها:

سدهای برقابی ، حوضه کارون ، گازهای گلخانه ای ، نیروگاههای حرارتی