تهیه اطلس گندم دیم استان خوزستان با استفاده از داده های آب و هوایی و GIS

امروزه با افزایش روز افزون جمعیت، شاهد نیاز بیشتر جوامع بشری به تامین مواد غذایی هستیم که این امر باعث فشار بیش از حد به منابع محیطی خواهد شد. از این رو شناخت قابلیتهای اراضی و منابع طبیعی در راستای تولید محصولات خاص امری ضروری به نظر میرسد. در این راستا بکار گرفتن ابزار توانمند سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به مدیران در ارائه مدلهای بهینه توسعه پایدار کشاورزی و در نهایت ارائه ساختار مناسب کاربری اراضی، کمک شایانی نموده است. شناخت پارامترهای آب و هوایی و اثر آنها بر روی گیاهان زراعی یکی از بهترین عوامل موثر در افزایش عملکرد و به تبع آن بالا بردن تولید می باشد و این موضوع در شرایط کشاورزی دیم از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این پژوهش به تهیه اطلس گندم دیم استان خوزستان با استفاده از داده های آبوهوایی پرداخته تا بهترین مکانها برای کشت گندم دیم از لحاظ پارامترهای محیطی به ویژه عناصر آب و هوایی در این محدوده مشخص گردد. بدین منظور از عناصر آب و هوایی دما، ساعات آفتابی، درجه روز، بارش و باد و پارامترهای محیطی، ارتفاع ، شیب، جهت شیب و خاک به عنوان فاکتورهای موثر در تهیه اطلس مورد بررسی و استفاده قرار گرفت. ابتدا داده های مربوط به عناصر اقلیمی، استخراج و اطلاعات مورد نظر بدست آمد سپس نقشه های مربوط به این پارامترها با استفاده از مدل AHP و معیارهایی که برای کاشت گندم دیم در نظر گرفته میشود، استاندارد شده و به هرکدام وزن خاصی داده شد. سپس همه نقشه های استاندارد شده با هم تلفیق و نقشه اطلس گندم دیم استان خوزستان ترسیم گردید. در نهایت اطلس گندم دیم استان خوزستان به 4 ناحیه عالی، مناسب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی شد. که نقش هر یک از عناصر اقلیمی و زمینی متناسب با مراحل رشد در مناطق مختلف استان متفاوت است و از طریق تلفیق لایه های موثر در فرآیند کاشت گندم دیم، امکان شناخت مناطق مناسب جهت کشت گندم دیم به دست آمد.

کلیدواژه ها:

خوزستان ، اطلس ، گندم دیم ، آب و هوا ، دما.