تاثیر تغییر اقلیم بر مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در حوضه آبریز هریرود

تغییر اقلیم پیامدهای گسترده ای برای معیشت و پویش های انسانی در قالب هماوردی بر سر منابع، مهاجرت، ناتوانی در تامین مواد غذایی و مدیریت منابع آب فرامرزی دارد. میزان بارشهای حوضه آبریز هریرود در ایران نسبت به میانگین 49 ساله حدود 70/7 درصد کاهش داشته است. در نتیجه منابع آب محلی توان تامین نیاز آبی خاور و شمال خاوری ایران را نداشته و ایران را به منابع آب قابل دسترس از افغانستان وابسته کرده است.این در حالی است که افغانستان برای مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم توسعه طرح های زیرساختی در بخش منابع آب فرامرزی را در اولویت قرار داده و با کاهش ورود آب هریرود به ایران، امنیت آبی شرق و شمال شرق ایران را با چالش مواجه کرده است. تحقیق در پی این است که تغییر اقلیم از طریق چه متغیرهایی بر مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در این حوضه آبریز تاثیر میگذارد تحقیق بر این فرض استوار است که تغییر اقلیم با تاثیر گذاری بر امنیت ملی، توسعه اقتصادی و قدرت ملی بر مناسبات هیدروپلیتیک دو کشور در حوضه آبریز هریرود تاثیر میگذارد. روش تحقیق مبتنی بر آینده پژوهی با بکارگیری روش دلفی و روش تحلیل ساختاری با نرم افزار میک مک است. جامعه آماری هدفمند انتخاب شده، و تعداد 25 نفر در تکمیل پرسشنامه های روش دلفی و ماتریس تحلیل ساختاری شرکت کرده اند. بر بنیاد یافته های تحقیق متغیرهای توسعه اقتصادی، قدرت ملی، سیاست خارجی، وابستگی اقتصادی، عوامل جغرافیایی و امنیت ملی از جمله متغیرهای راهبردی تاثیرگذار در مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در این حوضه هستند.

کلیدواژه ها:

ایران ، افغانستان ، هریرود ، هیدروپلیتیک ، تغییر اقلیم