قلمرو تصرفات بشر درمخلوقات از دیدگاه قرآن (با تاکیدبرآراء علامه طباطبایی در المیزان)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 295

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICCRT04_149

تاریخ نمایه سازی: 30 شهریور 1397

چکیده مقاله:

انسان برخوردار از استعدادهای عقلی و روحی بی نظیر تا کجا قادر به وسعت بخشی تصرفات خود در عمق و سطح عوامل هستی است در قلمرو، شرایط و چگونگی تصرفات بشر، میان رویکردهای نوین در جهان غرب و دیدگاه اندیشمندان اسلامی تنازع و در میان فلاسفه، متکلمین، مفسرین و عرفای اسلامی نیز تضارب آراء یافت می شود. علامه طباطبایی با استناد به آیات قرآن کریم قایل به شروط لازم و شروط کافی برای تصرفات بشر است. شروط لازم برای فاعلیت و قابلیت انسان از یک سو اذن الهی در تصرف انسان در موجودات و از سوی دیگر نظام احسن الهی در تدابیر و هماهنگی میان موجودات می باشد. و شروط کافی در تصرفات بشر تقویت و رشد ابعاد عقلانی و نفسانی بشر می باشد. وی بین قلمرو تصرفات خیرخواهانه و شرورانه تفاوت های معناداری قایل است، تصرفات خیرخواهانه با کسب فضایل و کمالات و اسماء الهی، انسان را قادر به تاثیرگذاری خارق العاده در خود و سایر موجودات کرده و به هر میزانی که در سیر الی الله، درجات علمی و مراتب تهذیب نفسانی را افزون نماید، تصرفات را فزونی بخشیده و به سطوح و لایه های مختلف عوامل هستی، گسترش و تعمین داده، از عالم طبیعت به ماوراء طبیعت گسترش می دهند. اما تصرفات شرورانه چون از نقص و حد مخلوقات ممکن نشات گرفته در یک مسیر بی نهایت قرار نداشته، هم ذاتا و هم وقوعا دارای محدودیت هایی می باشد. این مقاله درصدد بررسی و تحلیل بنیادی دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی با استفاده از منابع کتابخانه ای و نرم افزارهای در دسترس از تفسیر شریف المیزان می باشد.

کلیدواژه ها:

قلمروتصرفات ، اذن الهی ، نظام احسن ، تصرفات خیرخواهانه و شرورانه ، بعد عقلانی و نفسانی

نویسندگان

عبدالقاسم کریمی

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد