ولایت فقیه از دیدگاه ملا احمدنراقی و شیخ مرتضی انصاری

در متن پژوهش حاضر قصد دارد به مقایسه تطبیقی دیدگاه دو فقیه عصر قاجار بپردازد و از این نظر دارایاهمیت می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی است و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی- تحلیلیاست. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین علامه نراقی و شیخ انصاری در باب ولایت فقیه در برخی موارد اختلافنظر و در برخی موارد تشابه وجود دارد. اولین اختلاف نظر شرایط زندگی این دو فقیه است. علامه نراقی نقشآفرینی و حضور در عرصه سیاست را تکلیف وظیفه و واجب کفایی می داند و در همین راستا به فتحعلی شاهنزدیک می شود و حکم جهاد بر علیه کفار را صادر می کند اما شیخ انصاری از اجابت فرمان ناصرالدین شاه مبنیبر حکم جهاد خودداری می کند. وی هرگونه تعاون و همکاری با سلاطین حاکمه را حرام دانسته است. ملا احمدنراقی در کتاب العواید خود به طور مفصل به بحث ولایت فقیه پرداخته است و آن را اثبات می کند. اما شیخ انصاریدر المکاسب مستقیما در رد و یا اثبات ولایت فقیه سخن نمی گوید، بلکه بحث وی در مورد محدوده اختیاراتفقیه که ناظر به ولایت در امور حسبیه است، می باشد. وی همانند نراقی دو منصب افتا (فتوا دادن)، منصب قضاوت،را مختص فقیه می داند. اما در مورد منصب سوم (منصب ولایت تصرف در اموال و انفس (ولایت سیاسی فقیه) آنرا در دو نوع ولایت استقلالی و ولایت غیر استقلالی (ولایت در اذن) محدود می کند. لذا نراقی مساله ولایت مطلقهفقیه را پذیرفته وآنرا اثبات می کند معتقد است فقیه در تمامی آن چه که پیامبر (ص) و امام معصوم (ع) ولایتداشته اند، ولایت دارد. اما شیخ ولایت مطلقه فقیه را نمی پذیرد و می گوید هیچ دلیلی مبنی براینکه ولایت مطلقهفقیه مثل ولایت ایمه باشد نداریم.

کلیدواژه ها:

ولایت فقیه ، ملااحمد نراقی- شیخ مرتضی انصاری ، دیدگاه ها