جایگاه نظام بانکی در مدیریت و برنامه ریزی انرژی ایران

بانک ها و مؤسسات مالی با در اختیار داشتن بیش از ۹۰ درصد منابع مالی کشور ، نقش اساسی در تشکیل سرمایه و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی دارند . نظام بانکی با اعطای تسهیلات به بخ ش های مختلف اقتصادی در قالب عقود اسلامی باعث رونق اقتصادی شده و با ایجاد اشتغال، سطح رفاه مردم را ارتقا ء می دهند . در سا ل های اخیر، سیستم بانکی یکی از مهمترین منابع تأمین مالی پروژه های صنعتی سرمای ه بر کشور بوده و در کنار کارآفرینان، سرمایه گذاران و صنعتگران بوده است . رشد و بالندگی صنعت سیمان کشور به عنوان یکی از صنایع سرمایه بر، مدیون نظام بانکی کشور است حتی برخی از اندیشمندان دلیل اصلی بومی شدن این صنعت در کشور را استفاده از منابع مالی داخلی قلمداد م یکنند. به دلیل موانع تاریخی، ساخ تاری و موقعیت استراتژیک صنعت نفت در ایران و جهان، سیستم بانکی ایران در تأمین مالی پروژه های انرژی (در این مقاله انرژی به بخش نفت و گاز و پتروشیمی محدود شد ه است ) مشارکت فعالی نداشته و متولیان انرژی کشور از روش های متنوع تأمین مالی خارجی استفاده کرده و در بر نام ه ریزی بلند مدت انرژی به جایگاه نظام بانکی پرداخته نشده است . پژوهش حاضر به بررسی این مسأله اساسی م ی پردازد که : آیا بانک ها می توانند در برنامه های انرژی کشور حضور فعال داشته باشند و روش های عملی آن کدامند؟ این مقاله گام نخست در مشارکت نظام بانکی در سرما ی هگذاری بخش انرژی ایران م ی باشد که امید است با کارکارشناسی گسترده در این زمینه شاهد حضور قدرتمند نظام بانکی کشور در عرصه انرژی ایران و حتی جهان باشیم. در این مقاله ابتدا به بررسی نقش انرژی فسیلی در اقتصاد جهان پرداخته و جایگاه ایران (به عنوان دومین کشور دارای ذخایر نفت و گاز جهان ) در معادلات بازار انرژی جهان مورد بررسی قرار گرفته است . سپس الزامات سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز کشور برای رشد و شکوفایی اقتصادی تبیین شده ، منابع تأمین مالی داخلی و خارجی پروژه های انرژی مرور شده و به مشارکت بانک ها در مدیریت و برنامه ریزی انرژی کشور پرداخته شده و با نتیج هگیری و ارایه پیشنهاد بحث به پایان م یرسد.