رقابت روسیه و ترکیه و تشدید بحران در سوریه

بحران سوریه یکی از عمیق ترین بحران های موجود بعد از سال 2011 در منطقه خاورمیانه است که دخالت های یکشورهای منطقه و فرا منطقه ای، آن را تشدید کرده است . بازیگرانی چون ترکیه در سطح منطقه ای و روسیه در سطح فرامنطقه ای، بخشی از واحدهای درگیر در این بحران بین المللی می باشند. مهمترین اهداف ترکیه در این بحران، ساقط کردن حکومت مردمی بشار اسد و کاهش نقش ژیوپلیتیکی منطقه ای ایران و اصلی ترین ویژگی رفتار روسیه درژیوپلیتیک منازعه، حمایت از حکومت بشار اسد و تاکید بر اصلاحات سیاسی اجتماعی داخلی از طریق مخالفت با حضور و دخالت بیگانگان در این کشور است. سابقه تاریخی روابط دو کشور ترکیه و روسیه بیانگر آن است که همواره رقابت های جدی میان آن دو در موضوعات متعددی بر روابطشان حکمفرما بوده است. یکی از این موضوعات مسیله انرژی است. با توجه به اهمیت منابع روبه کاهش انرژی در دنیا، از حدود سال های 2007 سوریه به عنوان یکی از مهمترین ژیوپلیتیک های منتقل کننده این منابع مورد شناسایی قرار گرفته است. در این سال بنا بود تا خطوط لوله منتقل کننده انرژی از خاک سوریه به دریای مدیترانه و سپس اتحادیه اروپایی اجرایی شوند. بالطبع روسیه به مثابه یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر انرژی دنیا و تامین کننده حدود یک سوم انرژی مورد نیاز اتحادیه اروپایی به دلیل آن که نسبت به این طرح ذینفع نبوده، با آن مخالفت نمود. از سوی دیگر ترکیه به عنوان یکی از کشورهای درگیر در این طرح، منافع زیادی را از آن به خود اختصاص می داد. اما مخالفت دولت سوریه از احداث آن موجبات نارضایتی ترک ها را به همراه داشت. در این مقاله به ریشه یابی نقش ژیوپلتیکی ترکیه و روسیه در بحران سوریه براساس چارچوب نظریه ریالسیم تهاجمی و بر مبنای موضوع انرژی خواهیم پرداخت. و به این سوال پاسخ داده خواهد شد که روسیه و ترکیه به دنبال حداکثرسازی کدام بخش از منافع و اهداف سیاست خارجی خود می باشند

کلیدواژه ها:

ترکیه ، روسیه ، بحران سوریه ، خطوط انرژی ، ژیوپلیتیک