مطالعه تطبیقی تاثیر تحریم ها بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران و ارائه راهکارهایی برای مقابله با آن ها

جمهوری اسلامی ایران از بدو شکل گیری، مورد تحریم آمریکا و متحدان این کشور، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل قرار داشته است، اما از سال 1384 به بهانه غنی سازی اورانیوم این تحریم ها وارد دور تازه ای شده که اصولا در دو شکل تجاری و مالی تعریف شده اند. اعمال این تحریم ها آثار مختلفی بر بنگاه ها، صنایع و بخش های اقتصادی داشته است. هدف اصلی از اعمال تحریم ها، تغییر بنیادین در رویکردها و سیاست های ایران می باشد. در این پژوهش تاثیر تحریم ها بر اقتصاد ایران از منظر بودجه عمومی و وضع مالی دولت، بازار ارز، تجارت خارجی و تورم مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج بررسی های این پژوهش که به روش اسنادی و توصیفی انجام یافته است، نشان می دهد که اثر تحریم ها در حوزه های مختلف اقتصادی، منجر به کاهش رشد اقتصادی، درآمدهای نفتی و درآمدهای نفتی و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت و نیز کاهش واردات و افزایش قیمت کالاهای وارداتی، صادرات غیرنفتی، تورم و قیمت نهاده ها شده و همچنین کمبود مواد اولیه مورد نیاز بخش تولید را در پی داشته است. در خصوص راهکارهای قابل ارائه برای کاهش اثرات تحریم بر اقتصاد ایران می بایست در مرحله نخست وابستگی بودجه عملیاتی کل کشور به درآمدهای حاصل از نفت و مشتقات آن کاسته شود و نیز عواید ناشی از صادرات نفت به هر میزان، بتواند برای توسعه غیر بودجه ای (غیرمتکی به دولت) مورد استفاده قرار گیرد. بدیهی است این موضوع به معنای به صفر رساندن صادرات نفت ایران نیست و کشور می تواند به اندازه مورد نیاز خود نفت صادر کند، اما حتی در صورت صفر شدن صادرات نفت، امکان مدیریت تراز پرداخت ها و بازار ارز نیز با ایجاد اصلاحاتی وجود خواهد داشت که این موضوع همانند سدی در برابر شوک های ارزی و بالطبع تورم انتظاری ناشی از آن عمل خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

ایران ، تحریم ، تحریم هیا اقتصادی ، شاخص های کلان اقتصادی