تفکیک جنسیتی دربلایای طبیعی و ارائه راهکارهای لازم

همه ساله مناطق بیشماری از کره زمین تحت تاثیر شرایط اضطراری وبلایای طبیعی قرار داشـته و آسـیب هـای جـدی بـه مردم، منابع اقتصادی ومحیط زیست وارد می شود . درکشور ما نیز سیل وزلزل ه ، ازعمده ترین بلایـای طبیعـی هـستند کـه بـه دنبال آنها تعداد بسیاری از مردم بی خانمان شده و از غذای کافی، پوشاک ، بهداشت و سایر ضروریات زندگی محروم می شوند ودر نهایت در معرض آثار نامطلوب شرایط اقلیمی و بیماریها قرار می گیرند . مطالعـات نـشان مـی دهـد جنـسیت از مهمتـ رین عوامل تاثیرگذاردر بلایا می باشد . زنان وکودکان نه تنها در هنگام بلایا نسبت به مردان آسیب پذیرتر می باشـند بلکـه دیـدگاه های جنسیتی بر عواقب پس ازبلایا نیز موثر است . درسالهای اخیر، توجه به تاثیر بلایا با چشم انـدازهای متفـاوتی همـراه بـوده است . لذا بسیاری از اف راد با تمرکز جنسیتی به تحلیل موضوع پرداخته اند . تصویر آسیب دیدن زنـان وکودکـان در خـلال بلایـا یکی از موارد خاصی است که معمولاً در رسانه های جمعی به آن پرداخته می شود . درتمام دنیا زنـان وکودکـان 14 بـار بیـشتر ازمردان جان خود را در بلایا از دست می دهند . زنان به دلی ل وضعیت جنسیتی خود در اجتماع به صورت نا متناسبی نسبت به مردان تحت تاثیر بلایا قرار می گیرند و ًاصولا زنان به دلیل دسترسی کمتر به منابع، شبکه های اجتماعی، حمل ونقل، اطلاعات و مهارتها و غیره آسیب پذیرتر می باشند . علی رغم این مسائل، زنان بعـد ازبلایـادر برابرخـا نواده خـود مـسولیت پـذیرتر بـوده وشواهدی دال براین نکته وجود دارد که زنان ومردان ب ه طور متفاوتی از عواقب بهداشتی متعاقب بلایا رنج می برند . کـه عوامـل اجتماعی وبیولوژیکی در این روند تاثیر متقابلی دارد . با توجه به محدود بودن تحقیقات در مورد تفاوت های جنسیتی در آسـیب پذیری و تاثیر بلایا و وجود الگویی از تفاوت های جنسیتی در تمامی سطوح در فرآیند بلایا ، پرداختن به این موضوع از اهمیـت خاصی برخورداراست . جریان سازی جنسیتی درمحیط های ناپایدار و الویت بندی جنسیتی در برنامه ریزی در مراحل فوریت از موارد مهم و قابل توجه درزمان برو ز بلایا می باشد . در بحث مذکور د ر محیط هـای ناپایـدار بایـد بـه نکـات زیـر توجـه نمـود : امدادرسانی درموارد اظطراری باید با حساسیت در مقابل نابرابری های جنسیتی در برنامه ها وفعالیتهای کلیه بخش ها صـورت گیرد . ارزیابی واجرای برنامه ها در مواقع اضطراری باید با توجه بـه ن قـش هـای سـنتی اجتمـاعی و اقتـصادی مـردان ، زنـان و کودکان و دامنه و فرآیند تغییرات ممکن انجام شود . برنامه ها باید به منظور کاهش نابرابری ها در دسترسی به منـابع، فرصـت ها، دانش واطلاعات طراحی شوند . در الویت برنامه ریزی و پاسخگویی در مراحل فوریت ، توانمند سـازی و تجهیـز گـروه هـای زنان و ظرفیت سازی در سازمان های درگیر، شرکت زنان در نشست های مهم وسطوح تصمیم گیری دولتـی، شناسـایی زنـان توانمند وکلیدی، شرکت زنان در تصمیم گیری، مدیریت خدمات، مدیریت فوریت ها، سـازمان هـای وابـسته بـه ملـل متحـد و سازمان های غیردولتی ) NGOs / IGOs از اهمیت ویژه ای برخوردار است . همچنین توجه خاص به نیازهای مرتبط با سـلامت زنان که امروزه مورد تأکید بسیاراست جزوالویت ه ای برنامه ریزی وپاسخگویی در مراحل مختلف بلایا محسوب می شو د آگاهی زنان از نیازهای ویژه خودشان باعث می شود تا بتوانند به شکل مطلوب تری جهت پاسخگو یی به آن نیازها برنامه ریزی و اقدام نمایند . نمونه سازی و تشکیل گروه ویژ ه ی امداد از جامعه زنان برای ارائه خدمات به دختران وزنـان آسـیب دیـده از بلایـا در ب سیاری از کشورها وجود دارد . امید است مسئولان و دست اندرکاران با توجه به جایگاه زن درجمهوری اسلامی به لزوم جریـان سازی جنسیتی در حوادث غیرمترقبه و بحران ها به منظور الویت بندی در برنامه ریزی وپاسخگویی به نیازهای ویژه آنـان کـه به تفصیل در مقاله بحث خواهد شد، توجه خاص داشته باشند .

کلیدواژه ها:

جنسیت ، بلایای طبیعی