پروتکل مراقبتی درمانی زایمان زودرس در بحران و حوادث غیر مترقبه

واقع بودن ایران در کمربند زلزله و وقوع سالانه بلایای طبیعی و حوادث غیر مترقبه ، هشیاری و آمادگی تـیم پزشـکی را به منظور بکار گیری تدابیر مدیریتی مناسب بهداشتی ، درمانی می طلبد . طراحی و بکا ر گیری راهکارهای علمی سـاده و در دسترس، نقش مهمی را در نجات جان آسیب دیدگان و حفظ سلامت سایر افراد ایفا می کند . نظر به اینکه 60 الی 65 درصـد جمعیت کل کشور را زنان سنین باروری و کودکان تشکیل داده و علاوه بر ایـن بـه لحـاظ سـاختاری ایـن گـروه جـزء آسـیب پذیرترین اقشار جامعه طبقه بندی می شوند ؛ مراقبت های دوران بارداری در هنگام وقوع حوادث غیر مترقبه از معضلاتی است که تیم پزشکی به کرات با آن روبروست . چون نجات جان همزمان مادر و جنین امری ضروری به نظر می رسد . در این راسـتا ممکن است به دلیل ترس ، وحشت و درد و غم از دست دا دن عزیزان ، روند طبیعی یک بارداری مختـل شـده و وقـوع زایمـان زودرس که حتی در شرایط عادی نیز پیامد های ناگوار خاص خود را داشته ، افزایش یافته و سـلامت مـادر و جنـین را تهدیـد نماید . لذا این مقاله سعی در معرفی راهکارهای عملـی و پروتکـل مراقبتـی درمـانی زایمـان زودرس در حـ وادث غیرمترقبـه بـا استفاده از منابع علمی معتبر، نظیر کتب مرجع پزشکی ، مجموعه مقالات بدست آمـده از سـایت هـای اینترنتـی Cochran ، pubmed ، و .. دارد . راهکــار هــای پیــشنهادی عبارتنــد از : الــف ) قــدم اول شناســائی علائــم و نــشانه هــای زایمــان زودرس وجودانقباضات رحمی هر 10 دقیقه یا با فواصل کمتر . تغییر در ترشحات واژن از قبیل خروج مایع آمنیوتیک یا خـون از واژن . شکایت از داشتن احساس فشار در ناحیه لگن . درد ناحیه پایین کمـر . احـساس کرامـپ رحمـی هماننـد درد هـای قاعـدگی . احساس کرامپ شکمی با یا بدون اسهال . در صورت قریب الوقوع نبودن زایم ان ب ) بررسی لوازم و تجهیزات مورد نیاز از قبیـل لوازم چک علائم حیاتی ، مایعات وریدی و لوازم مورد نظر، داروهای ضروری مورد نیاز ، مسکن ساده ، گوشی پرتابـل مامـائی و لوازم زایمان . ج ) بررسی علائم حیاتی زن باردار د ) بررسی میزان خونریزی و درد ه ) بررسی علائم عفونت نظیـر تـب و لـرز و ) بررسی سطح هوشیاری و میزان همکاری زن باردار ز ) بررسی وضعیت سلامت جنین از قبیل : - شمارش قلـب جنـین - سـن حاملگی از طریق معاینه فیزیکی - انجام معاینه واژینال در صورت لزوم ح ) رارو درمانی - جلوگیری از دهیدراتاسـیون مـادر در صورت امکان با نوشاندن 2 تا 3 لیوان آب و مایعات 1-2 لیتر - تجویز آنتی بیوتیک مناسب به منظـور کـاهش میـزان عفونـت وریدی همراه با رینگر لاکتات - تجویز کورتیکـو اسـتروئید هـا - بتـا متـازون 12 میلـی گـرم هـر 24 سـاعت بـرای دو دوز - دگزامتازون 6 میلی گرم هر 12 ساعت برای 4 دوز ط ) در صورت نزدیک نبودن زایمان و تجویز ضد درد ، انتقال به محل ایمـن و یا بیمارستان صحرائی در صورت دسترس بودن ی ) حمایت روانی زن باردار و خانواده اش . - استراحت و جلوگیری از تحـرک در صورت وقوع زایمان : کنترل درد ، خونریزی ، و عفونت پس از زایمان رسیدگی به نوزاد ، چـک راه هـوایی ، خـشک کـ ردن نوزاد ادامه تجویز مایعات وریدی ، آنتی بیوتیک و ... بحث و نتیجه گیری : از آنجا که رسالت اصلی تیم پزشـکی در بحـران، مـدیریت مناسـب علمـی و عملـی بـه منظـور کـاهش مورتالیتی و موربیدیتی می باشد ، لذا طراحی پروتکل های ساده و مناسب مراقبتی درمانی می تواند به تحقق ای ن هدف کمـک نموده و حتی در شرایط اضطراری و بحرانی نیز با بکارگیری توان حرفـه ای و آمـادگی لازم شـرایط مطلـوب مراقبتـی را بـرای مددجویان فراهم نماید