بررسی معیارهای یک محله پایدار(نمونه موردی: محله گلسار رشت)

گنجاندن اصول پایداری در طرح محله حائز اهمیت است، چرا که بسیاری از مشکلات پیش رو در مقیاس شهرهای بزرگ درحقیقت پیامدهای فزاینده برنامهریزی ضعیف و بد در سطح کوچک محله است. معمولا برای شناسایی محله ها به شاخصهایی نیاز است که ابتدا باید از جاهای کوچک مثل سکونت با الهام از ویژگیهای اقتصادی،اجتماعی و حتی تکنولوژیکی(فنی)ساکنان شروع کرد و بعد به کاربریهای عمومی شامل مراکز تجاری محلهای(بازار) مساجد و شبکه دسترسی معابر توجه کرد. البته این کاربریها چون عمدتاً در مراکزمحله واقع شدهاند، هم مرکزیت دارند و هم دسترسیها را آسان و راحت میکنند. گرچه در طی زمان و برحسب نیاز کم و زیاد میشوند، اما به هر صورت علاوه بر اینکه به عنوان شاخص کالبدی در محل استقرار مییابند، کارکرد اجتماعی واقتصادی هم به همراه دارند و نیازهای مادی و معنوی ساکنان محله ها را در طول شبانه روز تامین میکنند. رفتارهای اجتماعی نیز بر اساس همین تعاملات تنظیم و کنترل میشوند که مجموعه آنها در بستر عناصر کالبدی هویت محله رامیسازند و احساس تعلق خاطر و دلبستگیها، پایداری و سرزندگی و نشاط را در محلهها افزایش میدهند. تا قبل از انقلاب صنعتی و رشد فزاینده شهرها، محلات شهری رشدی بطیء و تدریجی داشتند و ضمن حفظ ارزش های طبیعی، اجتماعی و کالبدی خود، به نیازهای نسبت اً ثابت ساکنین پاسخ می دادند. اما در عصر جدید به تبع افزایش جمعیت و رشد سریع شهرها، محلات شهری، فرصت نیافتند تا خود را با مقتضیات جدید محلات شهری وفق دهند . به همین علت، به دلیل بی پاسخ ماندن بسیاری از نیازهای ساکنین، بی سامانی ها و اختلالات زیادی بر این محلات حاکم گردید. نگرش توسعه پایدار محله که حاصل تلفیق دو رویکرد توسعه محله ای و توسعه پایدار است، می کوشد به نیازهای محله در دوران تغییرات سریع و نیازهای متغیر پاسخ دهد. رویکرد توسعه محله ای پایدار تلاش می کند با تقویت و بهبود فضاهای کالبدی محله، تعاملات اجتماعی مؤثر را افزایش دهد و از این مسیر به افزایش حس تعلق به مکان، مسئولیت پذیری و ارتقاء سرمایه اجتماعی نایل گردد

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، شهر پایدار ، محله پایدار ، محله گلسار رشت