مطالعه کاشیها و کتیبه های مسجد مدرسه سپهسالار

مسجد مدرسه سپهسالار بهترین و آخرین، نمونه به جای مانده از معماری دوره قاجاریه می باشد، که از دو بخش، شامل مسجد و مدرسه، تشکیل شده است. این مجموعه توسط امین خان ملقب به سپهسالار ، و با استفاده از اموال شخصی و به کارگیری معماران و هنرمندان به نام و طراز اول زمانه احداث شده و سپس وقف عام گردید. در مجموعه سپهسالار شاهد به کارگیری زنجیره ای از تزیینات در زمینه کاشیکاری، نقاشی، کتیبه نگاری، گچ بری و هنرهای مرتبط در دوره قاجار می باشیم. همچنین در قسمت های مختلف بنای سپهسالار کتیبه های خوشنویسی شده بسیاری وجود دارد، که همگی دارای پیام و محتوای مذهبی و اعتقادی هستند. و توسط هنرمندان و خوشنویسان برجسته ای چون میرزا غلام رضا اصفهانی به انجام رسیده است. آنچه که در این پژوهش مورد مطالعه قرار می گیرد. بنابراین پرسش های این پژوهش به این ترتیب است : 1- کتیبه در این مسجد دارای چه جایگاهی است 2- خوشنویسی کتیبه ها چگونه است 3- ویژگی های کاشی های مسجد سپهسالار چه بوده است روش تحقیق صورت گرفته، تاریخی - تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی (کتابخانه ای) با توجه به منابع مکتوب و تصاویری از سر کاشی ها و کتیبه های مسجد سپهسالار است. در نهایت چنین نتیجه گرفته می شود، که با توجه به اهمیت دین اسلام در این زمان شاهد رشد کتیبه نگاری آیات دینی در بناهای معماری بوده و کتیبه وقف نامه مسجد سپهسالار واقع در بخش غربی بنا نسبت به کتیبه های دیگر در این دوران دارای کیفیت زیبایی شناسی بیشتری در خوشنویسی است و همچنین، کاشی های به کار رفته در بنای سپهسالار ارزش هنری و معنوی داشته و نمایانگر پیشینه فرهنگی و مذهبی مردم این سرزمین است.

کلیدواژه ها:

قاجار ، سپهسالار ، کاشی کاری ، کتیبه ، خوشنویسی