تکامل برگشتی (پس رو) در کپورماهیان دندان دار (Cyprinodontidae)

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 832

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICII02_231

تاریخ نمایه سازی: 7 تیر 1399

چکیده مقاله:

به طورکلی تمام گونه های شناخته شده از کپورماهیان دنداندار در زیستگاه های آبهای داخلی و لبشور زندگیمی کنند. بعضی از آنها هم در زیستگاه های غیرمعمول ازجمله چشمه های آب گرم با سولفور یافت می شوند.آفانیوس تنها جنس شناخته شده از کپورماهیان دندان دار در نواحی مدیترانه، شبه جزیره عربستان و نیز حوضهخلیج فارس می باشد. شماری از گونه های جنس آفانیوس در این نواحی در بعضی از صفات ظاهری و آناتومیکینوعی کاهش نشان می دهند. برای مطالعه تاریخ تکاملی این رویداد برگشتی در کپورماهیان دندان دار، داده هایژنتیکی و مورفولوژیکی این ماهیان موردمطالعه و آنالیز قرار گرفت (دو ژن میتوکندریایی، استخوان شناسی، سنگریزهشنوایی و دندان های آرواره ای). نتایج نشان داد که ویژگی های کاهشی در شماری از گونه های جنس آفانیوس دیده می شود که از نظر تکاملی مربوط به تبارهای مجزا می باشند. این گونه ها شامل Aphanius anatolia و Aphanius asquamatus در آب های داخلی ترکیه (کاهش و یا از دست دادن کامل فلس)، گونه زنده Aphanius apodus و گونه فسیل Aphanius illunensis که فاقد باله لگنی می باشند. علاوه بر این Aphanius illunensis ویژگی های کاهشی را در دندان های آروارهای نیز نشان می دهند. زیستگاه این ماهیان دارای غلظت بالایی از SO42- Na2CO3 و یا MgC12 در آب می باشد. گونه منحصربه فرد و جدید بنام Aphanius furcatus که از جنوب ایران توصیف گردیده است، نیز فاقد هر نوع فلس در روی بدن بوده و علاوه بر این، صفات کاهشی در ساختارهای سخت دیگربخصوص در استخوان های ناحیه دمی و دندان های آروارهای دیده می شود. این گونه نیز در زیستگاه های با شرایطاکولوژیکی سخت یافت می شود که شامل کاهش میزان غلظت اکسیژن، بالا بودن میزان شوری و کلسیم ونیز دمایبالای آب. به طورکلی می توان نتیجه گیری کرد که روند کاهشی موجود در صفات ظاهری و آناتومیکی کپورماهیاندندان دار، نوعی تغییر تکاملی- سازشی در پاسخ به شرایط سخت اکولوژیکی زیستگاه های و نیز رقابت با سایرتاکسون ها می باشد. این تغییر تکاملی احتمالا با پروسه های گونه زایی و سازش آنها در ارتباط می باشد. این روندتکاملی، در تبارهای مختلف کپورماهیان دندان دار دیده می شود.

نویسندگان

آزاد تیموری

بخش زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان

حمیدرضا اسماعیلی

بخش زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز

بتینا ریشنباخر

بخش زمین-زیست شناسی، دانشکده علوم محیطی و زمین، دانشگاه لودویگ ماگزیمیلیان مونیخ