راهبردهای کاهش تخلفات ساختمانی در نواحی روستایی پیرامون کلانشهرهای اسلامی، نمونه موردی: روستای مرتضی‌گرد تهران

عامل دسترسی یکی از تاثیر گذارترین عوامل در شکل گیری تخلفات ساختمانی وسیع در نواحی روستایی پیرامون کلانشهرهای اسلامی است، دسترسی به مراکز کار و فعالیت متناسب با توانمندیهای ساکنان چنین سکونتگاههایی و همچنین تلاش آنان جهت مسکن دار شدن و خارج کردن اجاره بها از سبد هزینه خانوار مهمترین عوامل بروز چنین تخلفاتی در نواحی روستایی پیرامون این کلانشهرهاست. روستای مرتضی گرد در جنوب شهر تهران و در فاصله 100 متری ضلع جنوبی بزرگراه آزادگان و در شرق شهر چهار دانگه واقع شده است. این روستا با بیش از 1000 تخلف ساختمانی بحرانی ترین کانون تخلفات ساختمانی پیرامون شهر تهران است. عمده مشکلات ساخت و سازهای غیر مجاز در نواحی روستایی همچون مرتضی گرد، عدم رعایت استانداردها و ضوابط پیش بینی شده ساخت وسازها در مطالعات طرح هادی، مسکن سازی شتابزده به علت نداشتن پروانه ساختمان عموماً به صورت ریز دانه و کوتاه مرتبه بدون نقشه و ناظر با مصالح نازل و کم دوام حتی در مکانهای فاقد ایمنی مانند بستر رودها و مسیلها و در حریم دکل های برق فشار قوی، غلبه کاربریهای مسکونی بر کاربریهای عمومی و خدماتی، استفاده غیر قانونی از آب، برق، گاز و ت لفن، بازتفکیک غیر مجاز مساکن و ...... است.آسیب شناسی تخلفات ساختمانی در نواحی روستایی کلانشهری مانند تهران و ارائه راهبردهای اجرایی مقابله با آن به منظور کاهش تخلفات ساختمانی هدف اصلی این مقاله است. روستای مرتضی گرد در زمان شروع 1 درصد با 656 نفر / مطالعات طرح هادی در سال 1387 ، دارای 4089 نفر جمعیت بوده است که با نرخ رشد 5 افزایش، جمعیت روستا 4745 نفر در سال افق طرح ( سال 1397 ) برآورد گردیده است. اما هم اکنون (آبانماه 1388 ) با وجود در دست ساخت بودن صدها بنای غیر مجاز، آمارها حاکی از تحقق سقف جمعیتی پیش بینی شده در طرح هادی روستا دارد. به منظور ساماندهی ساخت و سازهای غیر مجاز صورت گرفته در این روستا، بازنگری در مطالعات طرح هادی با در نظر گرفتن واقعیت های موجود ( پس از تعیین تکلیف تخلفات درکمیسیون ماده 99 ) و برخورد مناسب با تخلفات توسط کمیسیون ماده 99 پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

تخلفات ساختمانی ، نواحی روستایی ، باز تفکیک غیر مجاز مساکن ، مرتضی گرد ، کلانشهرهای اسلامی