ضرورت همکاری دولت افغانستان در تحقق توسعه پایدار روستایی در سیستان ایران

سال انتشار: 1389
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,149

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICIWG04_156

تاریخ نمایه سازی: 13 آذر 1388

چکیده مقاله:

رود هیرمند از ارتفاعات واقع در بخش های نیمه مرکزی و جنوبی افغانستان سرچشمه می گیرد و با نزولات جوی حدود 130 هزار کیلومتر مربع تغذیه می گردد . با عنایت به اینکه متوسط بارندگی سالانه سیستان، بسیار ناچیز و بر پایه مطالعات زمین شناسی متعدد نیز، این ناحیه دارای محدودیت های شدیدی در تشکیل سفره های آب زیر زمینی می باشد، جریان آب هیرمند به عنوان تنها منبع تأمین آب سیستان و در حقیقت شاهرگ حیاتی این ناحیه محسوب می ر گردد این اساس، پایداری یا ناپایداری روسهتای سیستان نه تنها به عوامل و نیروهای درونی آن بستگی دارد، بلکه تابعی ازعوامل و نیروهای بیرونی نیز می باشد که نقش عوامل طبیعی یا فعالیت های انسانی مؤثر بر میزان جریان آب ورودی هیرمند، بارزتر از هر عامل دیگری است. در این مقاله سعی شده است تا به سؤالات اساسی زیر پاسخ داده شود : 1-آیا در دهه های اخیر، میزان سالانه آب ورودی هیرمند به سیستان با مقادیر بارش سالانه در بخش های علیای حوضه آبخیز هیرمند( در افغانستان ) هماهنگی داشته است؟ 2- فقدان همکاری دولت افغانستان در تأمین آب مورد نیاز سیستان، چه اثراتی بر فعالیت های معیشتی ساکنان روستاهای آن خواهد داشتا؟ی ن مقاله ضمن ارائه نتایج تحلیل های آماری بر روابط بین مقادیر بارش سالانه ( مربوط به ایستگاه بارانسنجی واقع در بخش علیای حوضه آبخیز هیرمند در افغانستان ) و مقادیر سالانه آب ورودی هیرمند به ایران (مربوط به ایستگا ه آبسنجی واقع در مرز ایران و افغانستان )، نتایج مطالعات تطبیقی اثرات کاهش آب هیرمند بر فعالیت های معیشتی روستاهای سیستان را نیز تبیین خواهد نمود . این تحقیق، به روش اسنادی و پیمایش و با استفاده از تکنیک مصاحبه ، از پاییز 1386 تا تابستان 1387 در 101 روستا از 808 روستای سیستان اجرا گردید که در طی آن از 260 تن از اعضای شورای اسلامی روستاها یا خبرگان محلی پرسشگری به عمل آمده است. نتایج تحلیل های آماری بر روابط بین مقادیر بارش و آب ورودی هیرمند، روند کاهشی جریان آب هیرمند در دوره هایی است که در طی هم ان سال ها، مقادیر بارش سالانه در بخش های علیای هیرمند در افغانستان دارای روندی افزایشی بوده است . بنابراین حاکمیت روند کاهشی جریان آب هیرمند در بخش عمده محدوده زمانی مورد مطالعه، گواه روشنی است که نشان می دهد، این کاهش به دلایل طبیعی و بر اثر کاهش نزولات جوی نبوده، بلکه با اقدامات انجام شده در جهت انحراف جریان آب هیرمند به مسیرهای دیگر یا افزایش مهار و بهره برداری بیشتر آب در بخش های علیای حوضه آبخیز هیرمند در خاک افغانستان ارتباط دارد . بر این اساس، دولت افغانستان بدون توجه به پیامدهای اقدامات خویش در سیستان ایران در جهت کاهش تدریجی جریان آب وردی هیرمند گام بر می دارد. از طرف دیگر، نتایج بررسی های میدانی پژوهش در 101 روستای مورد مطالعه حاکی از آن است که با کاهش یا توقف جریان آب هیرمند در سال های کم آبی یا خشکسالی، ضمن استمرار بخشی از فعالیت های زارعی ، باغداری در تعداد محدودی از روستاهای واقع در سیستا ن( به دلیل وجود شرایط مطلوب دسترسی به آب زیر سطحی )، در سایر روستاهای این ناحیه، فعالیت های دامداری به شکل بسیار شدیدی کاهش یافته و فعالیت های زراعی و باغداری نیز به میزان 100 درصد از بین می رود . همچنین ف عالیت های صید و شکار نیز با خشک شدن تالاب ها در تمامی روستاهای وابسته به آنها متوقف می گردد. به هر حال، با توجه به یافته های توصیفی و تحلیلی پژوهش مشخص می شود که کاهش آب ورودی هیرمند، دارای اثرات منفی بر طیف گسترده ای از شاخص تأثیرات منفی، افزایش بسیار شدید ناپایداری روستاهای سیستان را در پی خواهد داشت.

نویسندگان

عبدالرضا رحمانی فضلی

دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، تهران

صادق اصغری لفمجانی

دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی،دانشکده علوم زمین، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیم زاده، عیسی، (1384) " طرح جامع تعیین و تدوین ...
  • احمدی، حسن، (1385). " سدهای باستانی سیستان (بر پایه متون ...
  • اداره کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، (1381). ...
  • ازکیا، مصطفی و دربان آستانه، علیرضا، (1382). " روش های ...
  • امور آب سیستان، (1378). " گزارش بررسی های اکتشافی انجام ...
  • بریمانی، فرامرز، (1383). " آثار فزاینده خشکسالی در محیط آندورئیک(مورد: ...
  • جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان، (1379). " گزارش مطالعات ژئوالکتریک ...
  • حافظ نیا، محمد رضا، پیروز مجتهدزاده و جعفر علی زاده، ...
  • بررسی رژیم حقوقی رودخانه مرزی هیرمند [مقاله کنفرانسی]
  • دفتر آمار سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، (1386). " ...
  • دفتر امور دام سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، (1386). ...
  • سازمان آب منطقه ای سیستان و بلوچستان، (1385). " آمار ...
  • سجادی، سید منصور، (1376). "منابع آبی و محوطه های باستانی ...
  • ضیاء توانا، محمد حسن، (1371). " ویژگی های محیط طبیعی ...
  • عزیزی، جعفر، (1380). " پایداری آب کشاورزی "، اقتصاد کشاورزی ...
  • کردوانی، پرویز، (1380). خشکسالی و راه های مقابله با آن ...
  • کریم کشته، محمد حسین، میر محمد رضازاده، (1379). " بررسی ...
  • _ مقالات چهارصین _ بین الملم جغرافیحانان جهان اسلام (ICIWG ...
  • مکماهون، سر هنری، (1378). " سر حدات افغانستان، اکتشافات جدید ...
  • مهندسین مشاور جامع ایران، (1383). " هیدرولوژی و منابع آب ...
  • - Engelman, R. and LeRoy, P. (1993) sustaining water: Population ...
  • - Tuathail, G. et al, (1998). _ Geopolitics Reader", London: ...
  • نمایش کامل مراجع