نظام آموزشی عصر سلجوقیان با تاکید برتاسیس نظامیه ها توسط خواجه نظام الملک

مدارس نظامیه توسط خواجه نظام الملک طوسی وزیر فقید آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی در قرن پنجم هجری قمری درسرزمین اسلامی بنیان نهاده شدند. خواجه نظام الملک که شافعی و متعصب بود و دل در گرو خلافت بنی عباس داشت بعد ازوزارت، با تاسیس مدارس نظامیه و اختصاص آن به فقها و متکلمان شافعی، اهدافی چون تقویت خلافت عباسی، مقابله با فرقاسلامی غیرشافعی، خصوصا شیعه و اسماعیلیه و اعلام مذهب شافعی به عنوان مذهبی رسمی را دنبال نمود. این مدارس را بهعلت دارا بودن سازمان و ساختار منظم، تامین منابع مالی توسط حکومت مرکزی، تدوین محتوای دروس توسط هییت حاکمه،نظام گزینش اساتید و ... می توان به عنوان اولین نهاد آموزش و پرورش رسمی در جهان اسلامی نامید، که خود زمینه سازآغاز نهضت تاسیس مدارس اسلامی گردید و به عنوان الگوی سایر مدارس و نهادهای آموزش رسمی در سراسر جهان مطرحشد. ساخت و توسعه مدارس نظامیه در اکثر شهرهای مهم در سرزمین اسلامی نظیر بغداد، نیشابور، موصل، بلخ، هرات، مرو ...بنیان نهاده شد وتاثیراتی عمیق در ابعاد مختلف بر مدارس در دوره های بعد برجای نهاد.دراین میان این سوالات به ذهن میآید که عوامل شکل گیری و تاسیس نظامیه ها چه بود چه انگیزه هایی در پس شکل گیری و تاسیس مدارس نظامیه بود آیاقوانین خاصی بر نظامیه ها حاکم بود چه نتایجی از تاسیس مدارس نظامیه حاصل شد به منظور پاسخ به سوالات با روشپژوهش کتابخانه ای بررسی و مراحل کار به صورت طرح مقدماتی اولیه، شناسایی و گردآوری منابع و فیش برداری به پژوهشپرداخته ایم.

کلیدواژه ها:

مدارس نظامیه ، خواجه نظام الملک طوسی ، عوامل شکل گیری نظامیه ، شیوه آموزش نظامیه ها ، تاثیرات نظامیه