عوامل جغرافیایی موثر در قدرت منطقه ای شدن ترکیه (1991-2010)

ازسال 1991 با فروپاشی شوروی ،اگر چه در ابتدای امربه نظر می رسید که از اهمیت راهبردی ترکیه کاسته شده است، اما با توجه به بازتعریف ناتو از ماموریت های جدید در شرق وبازنگری ترکیه، با اتکاء به موقعیت ویژه ی ژیوپلتیکی خود در منطقه و شرایط جدید با استفاده از پیوندهای تاریخی، سرزمینی، فرهنگی، زبانی و ...خود در آسهیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه به عنوان بازیگری مهم در منطقه عرض اندام نموده و در تلاش است تا قدرت اول منطقه خاورمیانه را از آن خود نماید. آنچه جایگاه ترکیه را بعد ازجنگ سرد و پایان نظام دو قطبی حفظ و ارتقاء داده است، بیش از سایر ویژگی ها ، موقعیت سرزمینی، جایگاه ژیوپلتیکی و ظرفیت های ژیواستراتژیکی است که ترکیه قصد دارد با اتکا به آن، ایده ی ترکستان بزرگ، تامین انرژی و حل منازعات دامنه دار پیرامون خود را تحقق دهد. اما ترکیه در این مسیرضمن ارتقاء جایگاه قدرت بازیگری، بازی سازی، میانجی گری وچانه زنی خود در منطقه، توفیق چندانی هم به دلیل محدودیت های خاص جغرافیایی نداشته است. نوشتار حاضر در صدد است تا با بهره گیری از بنیادهای نظری و بررسی موقعیت و ساختار جغرافیایی و سیاسی کشور ترکیه در دو دهه ی اخیر، تاثیر عوامل جغرافیایی در قدرت منطقه ای شدن ترکیه را مورد بررسی قرار دهد . به نظر می رسد: قرار گرفتن ترکیه در محل گسل و رقابت تمدن ها ، اقوام ، ادیان و مثلث بحران های قفقاز، خاورمیانه و بالکان باعث تاثیرات بازدارنده و همسوسازی ترکیه توسط قدرت های فرامنطقه ای و موقعیت ژیوپلتیک، ظرفیت های متعدد یواستراتژیک و ژیوپلتیک و هیدروپلتیک ترکیه از مهم ترین عوامل مساعد جغرافیایی این کشور برای قدرتمندی در منطقه باشد.

کلیدواژه ها:

عوامل جغرافیا یی ، ، ترکیه ، قدرت منطقه ای ، خاورمیانه