بررسی تأثیر مولفه های دانش بر صادرات غیرنفتی با رویکرد مقابله با تحریمهای اقتصادی

فعالیت های تحقیق و توسعه در هر کشور عامل اصلی رشد و شکوفایی اقتصادی است. توجه به مؤلفه های دانش در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد حدود - درصد از تولید ناخالص آن کشورها به فعالیت های تحقیق و توسعه اختصاص می یابد در حالی که در کشورهای در حال توسعه کمتر از یک درصد می باشد. هدف مقاله حاضر بررسی و تحلیل تاثیر مؤلفه های دانش بر صادرات غیرنفتی در راستای افزایش وابستگی متقابل و کاهش درجه تحریم پذیری اقتصاد ایران است. جامعه آماری اقتصاد ایران است که آمارهای کلان مربوط به انباشت تحقیق وتوسعه داخلی، انباشت تحقیق وتوسعه خارجی، سرمایه، صادرات غیرنفتی اقتصاد ایران، واردات کالا به تفکیک شرکای تجاری کشورهای عضو OECD و انباشت تحقیق وتوسعه داخلی کشورهای عضو OECD می باشد. دوره زمانی مورد مطالعه 2010- 1970 بوده و آمارهای مورد نیاز به قیمت ثابت (سال پایه 2000 میلادی) است. نتایج بیانگر شکاف عمیق فناوری اقتصاد ایران با اقتصاد جهانی، اتکاء صادرات غیرنفتی به عوامل سنتی تولید (نیروی کار و سرمایه فیزیکی) و از سوی دیگر فناوری وارداتی، پایین بودن نسبت هزینه های تحقیق وتوسعه به ارزش افزوده اقتصاد، فقدان مکانیزم عرضه و تقاضا در فعالیت های تحقیق وتوسعه بدلیل اتخاذ سیاست های ناصحیح اقتصادی (پولی، مالی، ارزی و تجاری)که موجبتحریف قیمت نسبی عوامل به نفع بکارگیری سرمایه فیزیکی و فناوری وارداتی و به ضرر سایر عوامل تولید مانند مولفه های دانش (سرمایه انسانی و فعالیتهای تحقیق وتوسعه) گردیده است. در نتیجه شاهد کاهش قدرت رقابت پذیری و وابستگی یک جانبه اقتصاد ایران به اقتصاد جهانی خواهیم بود.

کلیدواژه ها:

صادرات غیرنفتی ، تحقیق وتوسعه ، سرریز فناوری ، تحریم اقتصادی