بررسی اصول و عناصر معماری بومی اقلیم سرد و کوهستانی ایران (نمونه موردی: شهر تبریز)

با پیشرفت تکنولوژی، طراحی انسان محور و تأمین آسایش اقلیمی به فراموشی سپرده شده است. در حالیکه معماری بومی کشورهایی مانند ایران تابع الگوهای مؤثر چندگانه ای برای شرایط اقلیمی گوناگون بوده است که این آسایش را تضمین می کرده. بسیاری از این استراتژی ها قابلیت باززنده سازی در معماری معاصر را دارند. به این طریق می توان از طرفی سطح آسایش اقلیمی را ارتقا داد و از طرف دیگر مصرف سوخت های فسیلی را کاهش داد. در این مقاله به مفاهیم اصلی و اولیه معماری پایدار و معماری همساز با طبیعت در اقلیم سرد و کوهستانی ایران پرداخته شده است. در ادامه ویژگی های معماری بومی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت این تحقیق با تحلیل چهار نمونه از خانه های بومی تبریز (قدوکی، بهنام، حیدرزاده و گنجه ای) به عنوان نمونه موردی موفق شده است به بخشی از ویژگی های طراحی خانه های مسکونی این اقلیم، ازجمله نحوه جهت گیری بنا، فرم کلی بنا، فرم بام، نسبت سطح پوسته خارجی به حجم بنا، موقعیت بنا نسبت به پیاده راه مجاور آن، سطح و نحوه جهت گیری بازشو ها، نسبت ارتفاع به مساحت فضاها، نحوه استفاده از پنام و نیز نقش اقلیمی عناصری چون حیاط مرکزی و پادبوران دست یابد.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، اقلیم سرد و کوهستانی ، تبریز ، معماری پایدار ، ایران