بررسی و تحلیل روابط خانوادگی در رمانهای ایرانی

رمان نویسی در ادبیات فارسی گونه ادبی جدیدی است که مقارن با مشروطه رواج یافت . این نوع ادبی در ایران همزمان با ورود به دوره نوین اجتماعی شکل گرفت و واقع گرایی و توجه به مسایل اجتماعی یکی از اصلی ترین مضامین آن گردید . رمان واقع گرا در ایران به دلیلاهمیت و کارکرد خاص خود، همواره در تعامل با نهادهای اجتماعی بوده است و نویسندگان عموما بیان واقعیت های اجتماعی را برای خود نوعی رسالت می دانسته اند . یکی از مضامین اجتماعی که در رمان های فارسی مطرح شده، مضمون خانواده و توجه به این نهاد اجتماعی است . مفهوم خانواده در اکثر رمان های ایرانی نقش کلیدی دارد و همواره نقش اصلی داستان در درون خانواده معرفی می شود . از سویی، پرداختن به نقش هایی که انسان ها در خانواده به خود می گیرند، غالبا تصویرگر واقعیت های موجود جامعه است . به مناسبت شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر هر دوره، چگونگی توجه به مسیله نهاد خانواده در آن دوره متفاوت است و دغدغه نویسندگان در بازتاب مسایل خانواده با اوضاع اجتماعی زمانه مناسبت تام دارد . دربسیاری موارد، نویسندگان در قالب ترسیم سیمای خانواده، سیمای اجتماع را تصویر می کنند واز مناسبات میان اعضای خانواده به عنوان نمونه ای از روابط اجتماعی افراد، برای طرح مسایل کلان اجتماعی استفاده می کنند؛ به گونه ای که با پرداختن به جزییات روابط افراد نزدیک به هم، الگویی از مناسبات کلان اجتماعی را بازتاب میدهند . مسیله اصلی این پژوهش، چگونگیبازآفرینی مناسبات خانوادگی در رمانهای فارسی است که در قالب جریان های کلی ادبیات داستانی واقع گرا، به بررسی و تحلیل تصویری که از این نهاد اجتماعی در ادبیات بازتولید شده است، می پردازیم.

کلیدواژه ها:

رمان تاریخی ، رمان واقع گرا ، رمان اجتماعی ، روابط و مناسبات خانوادگی