نقش بازآفرینی الگوی «باغ ایرانی» در ارتقا سطح کیفیت فضایی مراکز فرهنگی در راستای بهبود بهداشت روان و کالبد شهر

از یک سو دنیای پر تنش و آشفته امروز و از سوی دیگر تاثیر خوشایند طبیعت بر بهداشت روان انسان و همچنین نیاز سرشت انسان به احساس نزدیکی به طبیعت و لذت بردن از بخشش های آن، انسان، طبیعت و تامین بهداشت روان را در دنیای امروز ،لازم و ملزوم هم می نماید. امروزه به دلایل متعددی اکثر معماری های جدید بدون توجه به روح و نیازهای آن صرفا جهت پاسخی به نیازهای فیزیکی انسان به وجودآمده اند.بنابراین نقش روح که به جرات می توان گفت انسان بدون آن به ماشینی مبدل می شود،در معماری بسیار کمرنگ شده است. در دوران معاصر با افزایش نا آرامی های روحی و روانی دنیای مدرن،انسان و نیازهای روحی او روز به روز به فراموشی سپرده شده و موارد دیگری جایگزین آن شده است.به قول «مارک اژه» مکان ها به نا مکان ها تبدیل شده است و از طرفی فرهنگ معماری مدرن بطور سیستماتیک، فضاهای شهری مانند میادین و گذرها را از شهرها حذف کرد و برای هر کاربری یک مجموعه و ساختمان اختصاص داد. با توجه به آهنگ رشد شهر های امروزی فقدان فضای باز شهری و فضای سبز به عنوان یک اصل،به چشم می خورد. با توجه به موارد فوق وجود مکانی که اندکی انسان را از تلاطم های دنیای مدرن دور نگه داشته و روح و روان او را تزکیه دهد و یا به عبارتی رفتار و فرایندهای روانی وی را بهبود بخشد،ضروری به نظر می رسد درحال حاضر و با وضعیت کنونی که بحران هویت و فرهنگ گریبانگر جامعه و معماری ما نیز شده است شاید نگاهی دوباره به پشت سر و معماری پربارگذشته مان بتواند در خروج از این بحران راهگشا باشد. یکی از بهترین نمونه های فضای سبز که دارای الگو های منظم و ساختار مشخص می باشد «باغ ایرانی» است که از دیرباز توجه معماران وطراحان فضاهای سبز را به خود جلب کرده است.اکنون می توانیم با بازآفرینی این الگو با توجه به معیارهای معماری معاصر و با بهره گیری از نظام های کالبدی و نظام های معنایی آن هم به کالبد شهر و هم به کاهش اضطراب شهروندان کمک کنیم. پس از مطالعه درباره ویژگی های اصول کالبدی «باغ ایرانی» به این نتیجه می توان رسید که این اصول نه تنها باعث ایجاد نظم و ساختار مشخص فضا می شود بلکه باعث تجلی اصول معنایی باغ و در راستای آن ایجاد آرامش روان نیز می شود. بنابرین بازآفرینی اصول کالبدی باغ ایرانی علاوه بر اینکه منظر و کالبد شهر را بهبود خواهد بخشید باعث بهبود بهداشت روان نیز خواهد شد.با توجه به مطالعات انجام شده باغ ایرانی محیطی تفکر انگیزو به دور از تنش می آفریند در نتیجه ظهور مراکز فرهنگی در بستر این الگو باعث افزایش بازده آنها خواهد شد.

کلیدواژه ها:

بازآفرینی ، باغ ایرانی ، فرهنگ ، کالبد ، بهداشت روان