بررسی الگوهای استقرار سکونتگاههای روستایی بخش رودبار قصران

بدلیل گسترش فضایی کلانشهر تهران، سکونتگاههای روستایی به لحاظ کالبدی، اقتصادی و اجتماعی دگرگون شده و هویت بومی خود را از دست داده است. این مقاله با هدف دستیابی به بررسی الگوی استقرار سکونتگاههای روستایی در این بخش صورت گرفته است. بدین منظور از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با مرور متون ، منابع و اسناد کتابخانه ای و با استفاده از نرم افزار Gis Arc بهره گرفته است. است. در بررسی اشکال اصلی روستاها از مفاهیم سکونتگاههای مجتمع یا کانونی و سکونتگاههای متفرق یا پراکنده و الگوهای بینابینی (شکل گذار) استفاده می شود. بعلاوه از لحاظ فرم ممکن است بافت روستا منظم یا نامنظم باشد. یافته های تحقیق نشان میدهد که نقش عوامل طبیعی بویژه کوهستانی بودن منطقه و دسترسی به منابع خاک مهمترین عامل در استقرار فضایی روستاهای بخش رودبار قصران از ابتدای شکل گیری این روستاها بوده است. هم اکنون نیز با وجود همه پیشرفتهای صورت گرفته در عرصه تکنولوژی همچنان نقش و تاثیر عوامل طبیعی در این زمینه غیر قابل انکار است. در مجموع بافت اکثرسکونتگاههای روستایی و خانه های دوم رودبار قصران به صورت پراکنده و کانونی می باشد همچنین دارای معابر ارگانیک و در اکثر موارد دارای الگوی صفحه ای و الگوی خطی و به ندرت شعاعی نیز می باشند و بیشترین تغییرات در توسعه ی سکونتگاههای دایم و خانه های دوم در شهر اوشان-فشم-میگون می باشد. بافت قدیم اغلب روستاهای مجموعه یاد شده نیز از لحاظ فرم دارای بافت نامنظم، از نظر الگو دارای الگوی مسطح یا صفحه ای (تلی) و از نظر شکل مجتمع یا کانونی هستند و نهایتا بافت غیر منظم، عدم رعایت اصول ساخت و ساز مسکن، دوگانگی فضای سنتی و مدرن، فضای اجتماعی ناامن و غیرهمگن به عنوان مهمترین ویژگیهای این منطقه محسوب می گردد.

کلیدواژه ها:

سکونتگاههای روستایی ، الگو های استقرار رودبارقصران ، سکونتگاهها