سیری در هنر فلزکاری سلجوقی

سلجوقیان در اصل از طوایف چادر نشین و صحراگرد ترکمن از نواحی قرقیز در آسیای مرکزی بودند که در اوایل سده ی پنجم ه . ق با تصرف قسمت اعظمی از ماوراءالنهرحکومت خود را پایه گذاری نمودند . دوره سلجوقی از ادوار مهم تمدن اسلامی ایرانی است که در آن هنرهای گوناگون به چنان حد تعالی و پیشرفت رسیدند که در کمتر دوره ای از تاریخ ایران بدان حد رسیده اند . در این دوره هنر فلزکاری ایران به حد اعلای تکامل و پیشرفت رسید و اشیاء باقی مانده از این دوره نشانگر این مدعا است. در این دوره به طبع دوره های قبلی از طلا و نقره به دلیل منع دینی استفاده کمتری گشته است. از طلا و نقره به صورت ترصیع بر روی فلزات کم ارزش تر به مانند مفرغ و برنج استفاده شده است. هدف از انجام این مقاله مشخص کردن نقوش مورد استفاده و فلزات استفاده شده در این دوره و نوآوریهایی است که در مکتب خراسان و مکتب موصل به وجود آمده است. از مهم ترین مکاتب این دوره میتوان به مکتب خراسان و موصل اشاره کرد جز مراکز مهم هنر و صنعت دوره سلجوقیان به ویژه فلزکاری هستند. این مقاله با روش کتابخانهای گردآوری شده، با رویکرد تحلیلی- توصیفی است به نحوی که نقوش مورد بررسی قرار گرفته، سپس نقوش مورد تحلیل و نماد شناسی قرار گرفته و هدف از ایجاد این نقوش بیان میشود.

کلیدواژه ها:

فلزکاری ، سلجوقیان ، تزیینات ، خراسان ، موصل ،