تبیین ویژگی های رهبری از دیدگاه اسلام (نهج البلاغه) و دیدگاه غربی

بی تردید اسلام دینی کامل و در بردارنده تمامی قوانین و لوازم سعادت بشری بوده و قرآن کریم به عنوان نقشه راه این دین در جهت سعادت بشر بر پیامبر نازل شده است. از جمله مهمترین عوامل تأثیرگذار بر هر جامعه رهبر و مدیر آن و کیفیت اداره جامعه از طرف وی است. در ادبیات مدیریت غربی، تئوری های بسیاری درباره رهبری وجود دارد. اما در حوزه اسلامی درباره شرایط رهبری اعتقادات مبتنی بر قرآن و کلام معصومان (ع) مورد توجه است. در این میان، نهج البلاغه مأخذی دینی و اسلامی است که دارای پندها و حکمت های بسیاری در زمینه رهبری اثربخش از زبان امام علی(ع) به فرماندهان ایشان است. در این مقاله، تلاش شده به بررسی کلام حضرت علی (ع)، در خصوص تئوری رهبری تحولگرا و خدمتگذارکه می تواند به مدیران در اتخاذ سبک رهبری مناسب کمک کند، و مدیریت از دیدگاه ایشان پرداخته شود. در مقابل، دیدگاه امام علی (ع) نسبت به رهبری، دیدگاهی مردم محور است که اگر نفوذی و فرمانی وجود دارد درجهت اهداف زیردستان و رفاه عامه مردم است و اگر رهبر به دنبال تحقق اهداف سازمان و مجموعه خاص خود است، این اهداف چیزی جز رضایت مردم نیست و اینجاست که امام علی (ع) رهبری را وظیفه ای سنگین و مسئولیتی دشوار میداند.در قرآن مجید نیز به خاطر اهمیت موضوع مدیریت، از رهبر و مدیر بسیار صحبت به میان آمده و در این راستا از دو نوع مدیرت و رهبری یاد شده است: سبک های رهبری خدمتگزار و تحولگرا که از سبکهای نوین رهبری هستند، بهدلیل ریشه و مبنای یکسان ازشباهتهای زیادی برخوردارند که این مقاله ضمن تبیین تعریف و بیان هر سبک، به بیان ویژگیهای این دوسبک می پردازد.