نقش ایران در موازنه قدرت منطقه ای در خاورمیانه پس بیداری اسلامی

تحولات اخیر خاورمیانه و شمال افریقا بی سابقه ترین تحولات این منطقه طی چند دهه اخیر بوده است. نتیجه بلافصل این تحولات در حوزه داخلی قابل مشاهده است اما نتیجه تحولات مورد بحث به حوزه داخلی محدود نشده و سطوح نطقه ای (خاورمیانه و شمال افریقا) و جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. تغییرات موازنه قدرت منطقه ای یکی از بنیادی ترین پیامدهای تحولات اخیر خاورمیانه و شمال افریقا است که علاوه بر «ساختار» سیاست منطقه ای بر «نقش» قدرت های بزرگ این منطقه نیز تأثیر گذاشته است. بررسی و بازنمایی این مهم هدف اصلی مقاله حاضر است که در چند بخش ارائه می گردد: نخست، نظریه موازنه قدرت در رویکردهای گوناگون به عنوان مبنای نظری این نوشتار مورد توجه قرار می گیرد. دوم، قطب بندی منطقه ای و جدال های قدرت در آستانه ی تحولات مزبور مورد بحث قرار می گیرد. سوم، چالش های تحولات مورد بحث برای موازنه قدرت منطقه ای بررسی می گردد. چهارم، «نقش» ایران در چشمانداز موازنه قدرت منطقه ای امکانسنجی می شود.