بررسی شرط عدالت حاکم در فقه سیاسی امامیه و اهل سنت

ضرورت اصل ولایت و حاکمیت در میان شیعه و اهل سنت امری مسلم و پذیرفته شده است. آنچه در اندیشه سیاسی ایندو مذهب مورد اختلاف قرار گرفته است شرایط و مصادیق ولی و نحوه تعیین او می باشد. در این پژوهش به بررسی شرطعدالت برای حاکم به عنوان یکی از مفاهیم مشترک فقه امامیه و اهل سنت پرداخته شده استت. مفهتو عتدالت از ن ترفقهی بین شیعه و اهل سنت چندان متفاوت نیست. تفاوت اساسی در این استت کته امامیه عدالت را شرط ابتدایی واستمراری برای حاکم می داند. براین اساس شیعه حاکمیت حاکمان غیر عادل و فاسق را فاقد مشروعیت می داند؛ اماآرای اهل سنت در مورد شرط عدالت حاکم مختلف است. برخی از فقهای اهل سنت عدالت را شرط کمال می دانند نهامری واجب و در برخی دیگر از متون فقهی اهل سنت وجود شرط عدالت لازم شمرده شده است اما از آنها که دراندیشه سیاسی اهل سنتا عدالت اساسا با استیلا و حکمرانی همخوانی ندارد؛ با ترفندهای مختلتف عملا آن را نفیکردند، تا به این وسیله توجیهی مناسب برای حکومت حاکمان جائر فراهم آورند.

کلیدواژه ها:

عدالت ، ولایت ، حاکمیت ، مشروعیت ، فقه سیاسی ، امامیه ، اهل سنت