ارزیابی تحمل به شوری شنبلیله در مرحله جوانه زنی

به منظور ارزیابی واکنش گیاه دارویی شنبلیله ( (Trigonella foenum– graecum L. به تنش شوری در مرحله جوانه زنی، آزمایشی در 10 سطح شوری 27dS/m)، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، (0 در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. در این تحقیق تعداد بذرهای جوانهزده روزانه شمارش شده و اثرات تنش شوری بر جوانیزنی بذرها با استفاده از معادلات مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شنبلیله در مرحله جوانه زنی به شوری متحمل است بطوریکه تنش شوری تا 12dS/m تاثیری بر میزان جوانه زنی بذرهای شنبلیله نداشت. لیکن، افزایش شوری در سطح 15dS/mموجب کاهش معنیدار درصد جوانه زنی بذرها گردید. افزایش بیشتر شوری در 24 و 27dS/m به ترتیب موجب کاهش 27/6 و 75/87 درصد جوانه زنی نسبت به شاهد شد. شوری، همچنین سرعت جوانه زنی بذرها را بطور منفی تحت تاثیر قرار داد. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله در مرحله جوانه زنی 22/07dS/m با شیب کاهش 15/56درصد بدست آمد. بر اساس مدلهای غیر خطی، جوانه زنی بذرها از همان ابتدا با اعمال تنش شوری شروع به کاهش پیدا میکند. مقایسه این مدلها نشان میدهد که شنبلیله علیرغم داشتن حد بالای آستانه تحمل به شوری، شیب کاهش جوانه زنی بالایی دارد. این امر سبب میشود که اعداد آستانه تحمل به شوری و کاهش 50 و 100 درصد در جوانه زنی نزدیک به هم باشند. مدلهای مختلف غیر خطی مقدار شوری که در آن جوانه زنی به میزان 50 درصد کاهش مییابد را در شوری مشابهی (حدود (25dS/m پیشبینی میکنند. بر اساس نتایج حاصله، شاخص تحمل به تنش (ST-index) برای شنبلیله معادل 27/9 بدست آمد.

کلیدواژه ها:

شوری ، گیاهان دارویی ، شنبلیله ، جوانه زنی ، شورورزی