تحلیل نمادین رنگ در شعر عزالدین مناصره

رنگ برجسته ترین عنصر تجسمی در آفرینش اثر ادبی و مهمترین عامل در پویایی و واقع نمایی تصاویر شعری می باشد. رنگ ها نشانه های گوناگونی را القا می کنند و از طریق آن می توان بسیاری از رمزها را کشف نمود و از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر شاعر پرده افکند. عزالدین مناصره از جمله شاعران معاصر فلسطین است که بطور گسترده از رنگ به عنوان نماد در اشعارش استفاده نموده است. در این تحقیق، به روش توصیفی تحلیلی پربسامدترین مفاهیم نمادین رنگ از اشعار عزالدین مناصره استخراج شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاعر از رنگ های سبز، قرمز، ارغوانی، سفید، سیاه، خاکستری، زرد و آبی در اشعارش استفاده نموده است. وی با مهارت خاصی از طریق به کارگیری این رنگ ها به بیان عواطف، معانی و افکار خود، تشریح اوضاع سیاسی و اجتماعی و همچنین برافروختن شعله مقاومت پرداخته است. رنگ سبز، که پرتکرارترین رنگ ها در شعر وی به شمار می آید، نماد آزادی، مقاومت، زندگی، خیر و برکت، حرکت، ایثار و بازگشت به وطن است. رنگ قرمز رمز مقاومت، فداکاری، شهادت، عشق و جنگ است. رنگ ارغوانی در شعر وی، بر تاریخ و فرهنگ کهن کنعانی دلالت دارد و نماد قداست، وطن، کرامت و عزت است. رنگ سفید رمز زیبایی و طهارت است و گاه بر مرگ دلالت دارد. رنگ سیاه بر مفاهیمی چون غم، غربت، تاریکی و تبعید دلالت داشته و نماد اشغالگران صهیونیست است. رنگ خاکستری از دیدگاه وی رنگ تاریخ است و نشانه عدم وضوح و عدم تعیین موضع سیاسی و عقیدتی بوده و نماد اندوه و سوگواری است. رنگ زرد بر مفاهیمی مانند مرگ، بیماری، غربت، پاییز، غم و اندوه دلالت دارد. شاعر گاهی رنگ آبی را با دلالت حقیقی آن و گاهی به عنوان نماد زیبایی به کار برده است، این رنگ همچنین با دلالت منفی به عنوان نماد صهیونیست های نگهبان در تبعیدگاه به کار رفته است.

کلیدواژه ها:

رنگ ، نماد ، عزالدین مناصره ، شعر پایداری ، فلسطین