نقش اقلیم در شکلگیری عناصر معماری بومی ایران در راستای تعامل با توسعه پایدار

کشور ایران به دلیل وسعت فراوانش دارای گوناگونی آب و هوایی میباشد. این تفاوت اقلیمی سبب گشته تا بومیان بر اساس تجربه چند ده ساله در یک منطقه عوامل اقلیمی مفید و مضر را شناسایی و تحت تأثیر این عوامل و به جهت حفظ آسایش و بهره گیری از عوامل مفید و دفع عوامل مضر از انرژیهای رایگان جهت گرمایش و سرمایش در داخل بنا استفاده نمایند. از طرف دیگر تأثیرپذیری و همراهی معماری بومی از اقلیم سبب شده تا عناصری در معماری بومی ایران خلق شود که در تحت تاثیر اقلیم یک منطقه خاص شکل گرفته باشد و در منطقه ای دیگر کاربرد نداشته باشد. بدین جهت پژوهش حاضر که براساس دو شیوه مطالعات کتابخانه ای به جهت تعریف موضاعات اصلی پژوهش و سپس به شیوه بررسی و تحیل نمونه هایی از عناصر معماری بومی و سنتی ایرانی مانند «حیاط مرکزی» ، «بادگیر»، «معابر و ساباط» ، «شوادان»، «دیوارهای قطور» و «مصالح بومی» را که به دلیل بهره گیری یا دفع عناصر آب و هوایی ایجاد شده اند مورد کنکاش قرار داده است و نتایج نشان میدهد که ابتداً عناصری از معماری بومی ایران که به عنوان نماد یا شاخصه و یا ویژگی معماری در یک منطقه خودنمایی میکند تحت تأثیر اقلیم آن منطقه شکل گرفته است و در کمترین تعارض با طبیعت و عوامل اقلیمی بودهاند. از سوی دیگر نیز بررسیها نشان میدهد که معماری بومی ایران و عناصر شکلدهنده به آن در جهت تعامل با توسعه پایدار و برآورده نمودن اهداف آن و به تبع آن معماری پایدار قدم برداشته است به گونهای که میتوان بیان نمود معماری بومی ایران در تعامل کامل با توسعه پایدار میباشد.

کلیدواژه ها:

اقلیم ، معماری پایدار ، توسعه پایدار