تحلیل خطر لرزه ای در استان زنجان

شهرهای امروزی در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد از جمله نوع مکان گزینی، توسعه فیزیکی نامناسب، عدم رعایت استانداردهای لازم و ...همواره در معرض خطرات ناشی از بلایای طبیعی قرار دارند .یکی از این خطرات که بسیاری ازشهرهای جهان از جمله کشور ما را تهدید می کند، زمین لرزه است .ایران یکی از زلزله خیزترین کشورهای دنیا محسوب می شود و شهرهای آن در رابطه با این پدیده طبیعی آسیب های فراوان دیده اند . وقوع مخاطرات طبیعی، از جمله زلزله، باعث خسارت به زیرساختارهای کالبدی و فیزیکی در مناطق زلزله زده می شود، بنابراین، ارزیابی آسیب پذیری شهرها دربرابر این مخاطرات، باید مطالعه و بررسی نمود .از آنجایی که مدیریت مخاطرات در برنامه ریزی شهری از اهمیت و جایگاه ویژ ه ای برای کاهش حجم آسیب ها و تلفات انسانی ناشی از مخاطرات طبیعی و انسانی برخوردار است، ارزیابی آسیبپذیری شهرها در برابر این مخاطرات از ابعاد مختلف، به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده میزان خطر می تواند به کاهش خسارات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از وقوع چنین حوادثی منجر شود .با توجه به نقش مسلم عوامل محیطی در کاهش و افزایش آثار مخاطرات طبیعی، در این مقاله تاکید اصلی بر روی آسیب پذیری طبیعی به عنوان یکی از ابعادآسیب پذیری شهرها در برابر زلزله است،استان زنجان نه تنها از این قاعده مستثنی نمی باشد،بررسی زلزله نشان می دهد که استان زنجان از نظر لرزه خیزی جزء مناطق لرزه ای فعال ایران محسوب شده و زمین لرزه های تاریخی زیادی را شاهدبوده است.زمین لرزه های تاریخی بیشتر در بخشهای شمالی، شرقی و جنوبی استان رخ داده اند .همچنین به دلیل وجود گسل های فعال و نیمه فعال و آمار زلزله های ثبت شده احتمال وقوع زلزله با شدت بالا وجود دارد .بر اساس آمارهای موجود بیش از 70 درصد از مساحت کشور روی گسل های فعال یا در حواشی آنها قرار دارد و استان زنجان به دلیلموقعیت جغرافیایی خاص متاثر از حوادثی چون زلزله , سیل , خشکسالی , تگرگ و سرمازدگی , لغزش و رانش زمین می باشد که از میان عوامل خطر فوق زلزله بدلیل شرایط ویژه و عدم امکان پیش بینی و شناخت دقیق آن و نیزخسارات جانی مترتب از آن از اهمیت زیادی برخوردار است و با توجه به پهنه بندی زلزله بیش از 90 درصد مساحت استان در منطقه باخطرنسبی زیاد و خیلی زیاد واقع شده است لذا می بایست در جانمایی تاسیسات وهمچنین حفاظت از تاسیسات و شریانهای حیاتی در استان باید به این پهنه بندی توجه کامل نمود .

کلیدواژه ها:

زلزله ، گسل های فعال ، تهدیدات محیطی ، تحلیل فضایی خطر زلزله