بررسی موقعیت و کارکرد ایوان در خانه های سنتی شیراز نسبت به وضعیت خورشید نمونه موردی : 11 مورد از خانه های تاریخی در محله اسحق بیگ و بازار مرغ

ایوان از جمله فضاهای بینابینی است که در بسیاری از مناطق با آب و هوای متفاوت استفاده می شود. این فضای واسط با قرارگیری در سازمان فضایی خانه توانسته است فضاهای متنوع و منحصر بفردی را در معماری ایران و بالاخص معمار یخانه های سنتی به وجود آورد. این فضای نیمه بسته درکنار فضای باز و بسته موجب تجربیات شگرفی در تابستان می شود و در زمستان حائلی بین هوای سرد بیرون و جداره های داخلی است. این پژوهش به بررسی کارکرد ایوان در خانههای سنتی شیراز و نقش آن بعنوان فضای نیمه بسته نسبت به موقعیت خورشید ما ی پاردازد. در ا ین راستا ابتدا بهتاریخچه پیدایش ایوان در معماری ایران و نقش آن بعنوان فضای نیمه بسته، تاثیر گذار و تاثیر پذیر بار فضاها ی باز و بسته پرداخته شده است. در ادامه، به بررسی ایوان از نظر فرمی و عملکردی در جبهه های مختلف خانه های واجد ارزشتاریخی در محله های اسحق بیگ و بازارمرغ و تاثیر آفتاب بعنوان عنصر اصلی اقلیمی در منطقه گرم و خشک بر نحوه سازماندهی ایوان در معماری خانه ها می پردازد. روش تحقیق توصیفی بوده و مبانی نظری از طریق مطالعه کتابخانه ا ی و گردآوری اسناد می باشد که با مشاهده میدانی تکمیل شده است. جامعه آماری از میان 121 خانه واجد ارزش تار یخیدر محلات مذکور به طور تصادفی انتخاب شده است. از این تعداد 11 خانه بررسی شده اند، نتایج نشان می دهد عملکرد اقلیمی ایوان در خانه های سنتی شیراز نسبت به آنچه در خانه ها ی مرکزی ایران مشاهده می شود کمرنگ تر است و آفتاب به عنوان عنصر اصلی اقلیمی و موثرترین عامل درمناطق گرم و خش بعنوان ی گزینه تاثیر گذار و مهم نتوانسته است نقش بسزایی درجهت گیری و استقرار ایوان در طراحی خانه های این محلات داشته باشد.

کلیدواژه ها:

ایوان ، خانه سنتی ، اقلیم ، شیراز