تدوین کیفیت های محیطی محقق کننده پایداری حیات جمعی

فضاهای شهری صحنه ای است که داستان زندگی جمعی در آن گشوده می شود. آنها بخشی از فضاهای باز و عمومی شهرها هستند و به نوعی تبلور ماهیت حیات جمعی اند. متأسفانه امروزه این مفهوم دگرگون شده و عرصه های همگانیما در بیشتر موارد مردم گریز شده و نتوانسته اند محیطی پاسخگو در برابر فعالیت های شهروندان برای حضور، ماندن و استفاده باشند. این مسئله تنزل کیفیت سرزندگی و حضورپذیری فضاهای شهری را در پی داشته است. اکنون در شرایطرقابت جهانی بر سر جذب سرمایه ها، استعدادهای درخشان و جلب توجه جامعه بین المللی، ایجاد سرزندگی برای فضاهاو شهرها دیگر نه یک انتخاب بلکه به یک ضرورت و دغدغه ی اصلی طراحان و نظام های مدیریت شهری بدل شده است. در آراء صاحبنظران با رویکرد سنت کاربرد اجتماعی فضا دیده می » سرزندگی « بسیاری از بهترین نظریه ها در موردشود؛ افرادی چون جین جیکوبز، کوین لینچ، یان گهل، کریستوفر الکساندر، استفان کاپلان، ویلیام وایت، کار و همکاران به اظهار نظر در این موضوع پرداخته اند. بر مبنای این فرض که شرط ایجاد مکانی سرزنده، ارتقای تنوع فعالیت وعملکرد در آن است، هدف این نوشتار، تحقیق در مورد مفهوم سرزندگی شهری و معرفی کیفیت های محیطی محققکننده آن از طریق جستجوی کیفیت های مؤثر بر وقوع فعالیت ها و حضورپذیری شهروندان است. به این ترتیب جهت نیل به هدف پژوهش ابتدا به ارائه مفهوم کیفیت سرزندگی در دو مقیاس خرد و کلان پرداخته شد که بر پایه ی آن،ارتباط میان کیفیت مزبور و مؤلفه ی عملکردی فضا مشخص شد. در چارچوب مرور ادبیات موضوع، جهت گیری پژوهش با توجه به هدف آن، به سمت سنت کاربرد اجتماعی است. کیفیت های محیطی محقق کننده ی حیات جمعی را بر مبنای تکرارپذیری در آراء صاحبنظران با این رویکرد، جستجو و استخراج نمودیم. در نتیجه، یازده کیفیت به ترتیب اولویت شامل آسایش و راحتی، اختلاط اجتماعی، اختلاط کاربری و فعالیت، امنیت و ایمنی، امکان مکث و ماندن، نفوذ پذیری و دسترسی، آسایش اقلیمی، تراکم بالا، تنوع کالبدی، خوانایی و شخصیت بصری در پاسخگویی به نیازهای فعالیتی کاربران، خلق فضاهای شهری سرزنده و مردم گرا به دست آمد.

کلیدواژه ها:

حیات جمعی ، کیفیت ، فعالیت ، سرزندگی