بررسی مزایا و محدودیت های بهره برداری از چاه های فلمن و بازیابی آنها

در بسیاری از شهرهای ایران تامین آب شرب وابسته به منابع آب زیرزمینی است. اقتصادی ترین روش استحصالآب در حجم زیاد، حفاری یک حلقه چاه قایم دستی به قطر 2 تا 5 متر و تا عمق چند متر زیر سطح آب بمنظورانباشت آب ورودی از گالری های افقی می باشد. یک چاه جمع کننده افقی بطور هیدرولیکی مشابه یک چاه قایم عملمی نماید. گالری های جانبی بگونه ای نصب می گردند که از کل ضخامت اشباع لایه آبدار استفاده کنند. با توجه بهموقعیت افقی گالری های و طول نسبتا زیاد آنها؛ سرعت آب ورودی کاهش یافته و بازده چاه افزایش می یابد. کاهشسرعت آب سبب به حداقل رسانیدن افت ها شده؛ که نتیجه این عمل سهولت ورود آب بداخل چاه مرکزی و افزایشزمان مابین دفعات تعمیر و نگهداری چاه می شود. پمپ ها در حفره مرکزی نصب شده و لذا از انرژی موتور پمپ ها بهترمی توان استفاده نموده و بازدهی انرژی افزایش می یابد و این امر سبب کاهش هزینه ها می گردد. این نوع چاه ها درزمین های از جنس رسوبات سست منفصل شن و ماسه و یا قلوه سنگ با سطح آب نزدیک به سطح زمین حفرمی گردند. به منظور حفظ کمیت و کیفیت مناسب منابع آب منطقه، رعایت محدودیت ها و قوانین و مقررات بهرهبرداری ضروری خواهد بود. ضرایب هیدرودینامیک چاه های فلمن همانند سایر چاه ها توسط آزمایشات پمپاژ، تعیینمیگردد. اصفهان از جمله شهرهایی است که بخشی از آب شرب آن از طریق چاه های فلمن واقع در غرب اصفهان،منطقه درچه که در فاصله کمی از زاینده رود قرار دارند، تامین میشود. مطالعات هیدروژیولوژی و زمین شناسینشانگر تغذیه چاههای فلمان حفر شده در منطقه درچه بطور توام از لایه آبدار زیرزمینی بالادست و رودخانه زایندهرود می باشد، ضمن اینکه مقایسه میزان املاح موجود در آب چاه ها و رودخانه با توجه به تشکیلات زمین شناسیمناطق بالادست، نیز این مطلب را بخوبی تایید می نماید. عدم رعایت بهره برداری بهینه از چاه های فلمان موجبافت شدید سطح آب و خشکی چشمه ها و چاه های خانگی و کشاورزی در منطقه میگردد که تاثیرات منفی افت تاشعاع چندکیلومتری چاه ها در ناحیه درچه موید این امر است.

کلیدواژه ها:

چاه جمع کننده افقی ، روش فلمن ، ضرایب هیدرودینامیک آبخوان ، کیفیت آب ، ، آب شرب ، آبهای زیرزمینی ، رودخانه زایندهرود