بازشناسی نقش خاک، آب و باد درساخت الگوهای پایداری درمعماری بومی ایران

اگر بخواهیم نسل آینده بشر از یک زندگی باکیفیت مطلوب بهره مند شود، بایستی انرژی های زمین وطبیعت با اهدافپایداری مورد بهره برداری قرارگیرند. معماری نیز به عنوان همراه همیشگی انسان درطول قرنها از این قاعده مستثنینیست. همواره درطول تاریخ بشریت، رابطه انسان، طبیعت و معماری بسیار حایزاهمیت بوده است. برای ارتقاء کیفیاتمحیط زندگی انسانی، درابتدا باید ساختمان ها بطورصحیح طراحی و اجراشوند.یعنی ساختمان هایی داشته باشیم که انرژیکمتری مصرف کنند و از مصالح کم خطر وقابل بازیافت درچرخه محیط زیست استفاده نمایند. چنین رویکردیدرگذشته معماری جهان به چشم می خورد. بدین معنا که انسان درطول تاریخ دراثرتجربه، دانش شهودی وآزمون وخطا،به کهن الگوهایی دست یافته که بناهای خود را هماهنگ با اقلیم و بستر زندگی خود، می ساخته است. این الگوهادرتمدن های بزرگی چون ایران که سابقه اولین سکونتگاهها درآن به هشت هزارسال پیش از میلاد می رسد، نمایان تر است.هرچند توسعه پایدار ریشه های اکولوژیکی، اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی دارد اما داشتن چنین گنجینه ارزشمندی ازالگوه های معماری با رویکرد پایداری، می تواند ما را درجهت خلق معماری نوینی یاری رساند که افزون بر داشتن اصالتایرانی، با معیارهای روزجهان همخوانی داشته باشد. در این پژوهش به بررسی نقش سه عنصر طبیعی آب، باد وخاک درتنظیم شرایط محیطی معماری سنتی ایران پرداخته شده است و چگونگی بهره گیری از این عناصر طبیعی و مهندسیساختمان ها، جهت به حداقل رساندن استفاده از سوخت های فسیلی و استفاده بهینه از انرژی های طبیعی، مورد ارزیابی قرارگرفته است. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد توصیفی است. برای جمع آوری داده ها از مطالعاتکتابخانه ای و تحقیقات میدانی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق به درک اهمیت نقش معماری بومی درایجاد رویکرد پایداری در معماری و بهره برداری و الهام از اصول پایداری معماری گذشته ایران در معماری امروز منجر می شود.

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، توسعه پایدار ، معماری بومی ایران ، الگوی طراحی پایدار