بررسی نقش پیاده راه ها در ارتقاء تعاملات اجتماعی و توسعه پایدار کلانشهرها

حرکت پیاده طبیعى ترین، قدیمى ترین و ضرورى ترین شکل جابجایى انسان در محیط است و پیاده روى مهمترین امکانبراى مشاهده مکان ها، فعالیت ها و احساس شور و تحرک زندگى و کشف ارزش ها و جاذبه هاى نهفته در محیط است.پیاده روى داراى اهمیت اساسى در ادراک هویت فضایى، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیات محیطى است. اما باشروع انقلاب صنعتى، اختراع اتومبیل و گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهاى پیاده محوردر شهرها و فضاهاى شهرى کمرنگ شده و از کیفیت فضایى عرصه هاى عمومى شهر، فضاهاى باز شهرى و پیاده راه هاکاسته شده است؛ عرصه هایى که خود به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محورى در ارتقاى سطح تماس ها، ارتباطات وتعاملات اجتماعى بین شهروندان ایفا مى کنند. در این راستا عدم توجه به مقیاس انسانى و نادیده گرفته شدن نیازهاىعابرین پیاده از معضلات پیش رو مى باشد، به طورى که کمبود و نبود کیفیت در پیادهراه ها منجر به تضعیف حضور وتعاملات اجتماعى شهروندان شده است. از طرفی اگر پیادهگرایى به عنوان یک روش حمل و نقل منظور گردد، باعثکاهش مصرف سوخت فسیلى نیز خواهد شد و شهر و فضاى شهرى را به اهداف توسعه پایدار نزدیکتر مى نماید. توجهبه بالاترین مراحل شهرسازى جدید یا نیواوربانیسم، بهترین مکان ها در دنیا، شهرهایى هستند که با شبکه کاملخیابانهاى بدون ماشین، با عنوان شهرهاى پیاده شناخته مى شوند. مهمترین اجزاى چنین شهرى عبارتند از: تاکید برعابر پیاده، ترکیب و اختلاط کاربرى ها و تاکید بر عملکردهاى اجتماعى به عنوان عامل وحدت بخش بناها و فضاهاىعمومى. متاسفانه در کلانشهرهایى همچون تهران، غلبه فضاهاى سواره بر مسیرهاى پیاده، عرصه را بر حضور شهرونداندر فضاهاى شهرى تنگ نموده است. این مقاله بر آن است که بر اساس موارد فوق و با روش توصیفى-تحلیلى، ضمنشناخت صحیح الگوهاى رفتارى، با استفاده از فنون و ابزارهاى معمارى، طراحى و برنامه ریزى شهرى، به بررسى ارتباط وپیوستگى مقوله پیادهراه و شهر پایدار پرداخته و با بیان روش هایى در جهت افزایش هر چه بیشتر تعامل اجتماعى درفضاى خیابان هاى امروزى، طرح هاى جدید و الگوهاى نوین برای تبدیل کلانشهرهایی چون تهران به شهری پایدار وپیاده مدار، ارایه نماید.

کلیدواژه ها:

پیاده راه ، پیاده مداری ، شهرهاى پیاده ، کیفیات فضایى ، تعاملات اجتماعى ، کلانشهرها ، توسعه پایدار شهرى ، نیواوربانیسم