تحلیل خشکسالی های آب زیرزمینی دشت بروجن

مدیریت منابع آب بخصوص آب های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. طی سال-های اخیر در ایران خشکسالی های شدید و مستمری رخ داده است که در نتیجه آن، مقدار آب های سطحی کاهش یافته و به تبع آن سفره آب های زیرزمینی به دلیل کمبود بارش از یک سو و افزایش فشار و برداشت (عوامل انسانی) از سویی دیگر با کاهش شدیدی رو به رو شده است. در این پژوهش، خشکسالی های آب زیرزمینی دشت بروجن با استفاده از دو شاخص GRI، (Groundwater Resource Index) و SWI (Standardized Water–Level Index) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از آمار 13 چاه پیزومتری محدوده دشت بروجن در دوره آماری 31 ساله (1364-1394) استفاده شد. سپس به منظور بررسی تغییرات مکانی خشکسالی هیدروژیولوژیکی نقشه های پهنه بندی خشکسالی در نرم افزار GIS رسم و تحلیل گردید. نتایج حاصل از بررسی شاخص GRI نشان داد که در دوره زمانی مورد بررسی، شروع دوره خشکسالی در سال 1387 رخ داده است. همچنین هر چه مقیاس زمانی شاخص افزایش یابد، تداوم خشکسالی افزایش و شدت آن کاهش می یابد. به گونه ای که شدیدترین خشکسالی در مقیاس زمانی 1 ماهه، در شاخص GRI، در اسفند 1394 با مقدار 71/2- روی داده است. بر اساس شاخص SWI شدیدترین خشکسالی در زمستان 1394 با مقدار 46/2رخ داده است. به طور کلی خشکسالی های شدیدی که در سال های اخیر به دلیل کاهش نزولات جوی رخ داده است، به همراه اضافه برداشت از چاه های موجود در دشت، منطقه را با بحران شدید کاهش سطح آب زیرزمینی مواجه کرده که کاهش کیفیت آب و فرونشست زمین را در پی دارد.

کلیدواژه ها:

آبخوان بروجن ، خشکسالی آب زیرزمینی ، شاخص GRI ، شاخص SWI