بررسی عوامل اقلیمی موثر در بناهای سنتی (نمونه موردی : کوشک در باغ دلگشای شیراز)

کوشک مهم ترین عنصر معمارانه در باغ های ایرانی و نشان دهنده نهایت ذوق و هنر در ترکیب باغ و بناست. معمولا این بناها را در فضای میانی باغ و در محل تلاقی دو محور طولی و عرضی به گونه ای می ساختند که از چهار طرف دیده شده و تاثیر ترکیب هندسی چهارباغ ایرانی را دوچندان کند. همگام با الگوبرداری از شیوه های مدرن و رویکردهای جدید ساخت وساز در حوزه های معماری و معماری منظر، تجارب سنتی موجود بر پایه بهره گرفتن از انرژی های طبیعت، تقریبا به فراموشی سپرده شده است. این نکته در حالی مطرح است که بیشتر شهرهای مهم ایران دارای گنجینه ارزشمندی از باغ هایی است که همچنان به عنوان خرد اقلیم های خرم و عناصر سرسبز در منظر شهری کاربرد دایمی دارند. دراین باره، هنر باغ سازی ایران به خصوص کوشک ها، ارزش ها و دستاوردهای ارزشمندی دارد که نیازمند مطالعه و بازشناسی است. شهر شیراز به واسطه جغرافیای خاص خود، به تنهایی دارای تعداد زیادی از باغ هایی باشهرت جهانی و دارای ساختار کوشک های کم نظیری نظیر باغ ارم، باغ تخت، باغ جهان نما و باغ دلگشاست. هدف اصلی این مقاله بررسی ویژگی های ساختاری و جنبه های کمی و کیفی نقش عوامل اقلیمی در بهبود وضعیت آسایش اقلیمی کوشک در باغ که به عنوان بخش مهمی از فضاهای باز و سبز باغ های ایرانی است، محسوب می شود. روش تحقیق، بر اساس هدف کاربردی هست؛ و بر اساس ماهیت، روش گردآوری آمیخته استفاده گردید. روش کمی به صورت محاسبات عوامل آسایش اقلیمی از طریق نرم افزار و نتایج تحلیل شده است. معماری سنتی ایران در مناطق گرم و خشک، نمودی از معماری همساز با اقلیم می باشد که در جهت فراهم نمودن شرایط آسایش شکل گرفته است و برای رسیدن به شرایط آسایش بیشتر از بهترین راهکارها و شیوه های منطقی در دوران خود استفاده کرده اند. بررسی راهکارهای اصولی کوشک دلگشا بیانگر این مسیله می باشد که معماری سنتی ما با رعایت معیارها و محدودیت های اقلیمی در همان دوران بهترین شاهکارهای معماری ایران را خلق کرده اند.

کلیدواژه ها:

کوشک ، باغ دلگشا ، شیراز ، طراحی اقلیمی