مقایسه تطبیقی ساختار کالبدی مقابر نمادین در محدوده حافظیه شیراز (نمونه موردی: آرامگاه های روحانی وصال، حافظیه و شاه شجاع مظفری)

در این مطالعه با توجه به جایگاه تاریخی و فرهنگی منطقه حافظیه شیراز، به بررسی و تحلیل ساختار کالبدی برخی از بناهای آرامگاهی این منطقه پرداخته میشود . بر این اساس سه بنای شاخص آرامگاهی حافظیه، روحانی وصال و شاه شجاع مظفری انتخاب گردیده و موردبحث و بررسی قرارگرفته اند. در این مطالعه، نخست با گردآوری اسناد مکتوب و تصویری تاریخی مرتبط با سه بنای اشاره شده، سیری از تحولات کالبدی هرکدام ارائه میگردد. سپس در مرحله دوم با توجه به خصوصیات کمی و کیفی به دست آمده از مشاهدات میدانی سه بنای آرامگاهی، شبیه سازی هایی رایانه ای جهت تحلیل کیفی و کمی انجام گردیده است. به سبب وجود برخی کمبودها در اسناد تاریخی موجود با بنای روحانی وصال، بخشی از اطلاعات این بنا به صورت مصاحبه گردآوری گشته است. در میان اسناد بهدستآمده از سیر تحولات سه بنای موردبحث، نخستین امر سلسله مراتب تاریخی ساخت و همکاری برخی از معماران معاصر نامدار نظیر هوشنگ سیحون و آندره گدار در بازسازی و ساخت مقابر مورداشاره شاخص مینماید. بر اساس تحلیل و مقایسه های صورت گرفته در میان ساختار کالبدی سه آرامگاه موردنظر، دو ویژگی مرکزگرایی و الگوهای هندسی، ساختار چهارطاقی و ایوانی ازنظر ساختار کالبدی و سه ویژگی مصالح مشابه، ترکیبهای رنگی به نسبت یکسان و نحوه کاربرد تزئینات در سطوح خارجی و داخلی مشابه و مشترک تلقی میگردد.علاوه بر این پنج ویژگی، تداعی حس شاعرانگی و کاربریهای فرهنگی -ادبی در کنار وجود سنگ مزارهایی فاخر ازجمله سایر ویژگیهای مشترک و الگوهای یکسانی تلقی میگردند که در سه بنای آرامگاهی موردبحث منطقه حافظیه مشاهده گردیده اند.

کلیدواژه ها:

منطقه حافظیه ، آرامگاه حافظ ، روحانی وصال ، شاه شجاع مظفری ، آندره گدار ، حافظیه.