بررسی تنوع بین جمعیتی گونه Onosma elwendicum Wettst. از جنس Onosma L. بر اساس شواهد ریخت شناسی و مولکولی در ایران

جنس . Onosma L یکی از بزرگترین جنسهای تیره Boraginaceae است که عمدتاً در غرب و مرکز آسیا و در ناحیه مدیترانه ای رشد می کند. در این مطالعه، 41 جمعیت جغرافیایی از O. elwendicum .از نظر تنوعات ریخت شناسی و ژنتیکی مورد مطالعه قرارگرفتهاند. در مطالعات ریخت شناسی، 92 صفت کمی و 1 صفت کیفی در جمعیت ها بررسی شدند. در مطالعات مولکولی، در این جمعیتها . 8پرایمر نشانگر مولکولی ISSR باند های واضحی تولید نمودند که 67 باند پلی مورف بودند. درخت UPGMA و NJ از داده ه ای ریخت شناسی و مولکولی جمعیت ها را در خوشه های جدا گروه بندی کرد. جمعیت ها در پارامترهای تنوع ژنتیکی متفاوت بودند .آزمون AMOVA اختلاف معنی دار ژنتیکی در میان این جمعیت ها نشان نداد، در حالیکه نمودار PCA تمایزهای ژنتیکی جمعیت ها را از یکدیگر نشان می دهد. آزمون مانتل ارتباط معنی داری بین فاصله ریخت شناسی، فاصله ژنتیکی و فاصله جغرافیایی جمعیت ها نشان نداد بنابراین، تفاوت در صفاتریخت شناسی میان جمعیت ها صرفاً با فاصله جغرافیایی آن ها مرتبط نیست. آنالیز STRUCTURE و Reticulation درجه ای تبادل ژن میان جمعیت ها نشان دادند، درحالیکه درخت ژن وقوع دوبلیکاسیون و حذف ژنی را در آن ها نشان داد. این یافته ها در مجموع تنوع ژنتیکی بالایی در جمعیت های این گونه،احتمالاً به دلیل مکانیزم های مختلف ازجمله دوپلیکاسیون و حذف ژنی و همچنین تبادل ژن میان جمعیت ها بهدلیل لقاح بیرونی نشان می دهد. نمودار CCA اثرات پارامترهای اکولوژیکی مثل طول جغرافیایی، ارتفاع، دما و بارندگی را در گروه بندی جمعیت ه ای مطالعه شده نشان داد. نمودار CCA ، MDS ، PCA و PCoA گروه بندی به دست آمده در درخت UPGMA را تایید کردندو تنوع مورفولوژیکی را میان جمعیت ها نشان دادند. این یافته ها در مجموع، تنوع ریخت شناسی بالایی در این جمعیت ها نشان می دهد بعضی ازجمعیت ها در هردو صفات ریخت شناسی و ژنتیکی از بقیه جمعیت ها متفاوت بودند و به عنوان اکوتیپ های جدید O. elwendicum درنظرگرفته شده اند.

کلیدواژه ها:

Onosma ، ISSR ، ، درخت NJ ، آنالیزهای STRUCTURE