پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی رودخانه آغلاغان چای با استفاده از مدل هیبریدی -AHP CN

از جمله رخدادهای طبیعی که زندگی بشر را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است پدیده سیل و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم آن در زندگی ما انسانها است. مناطقی مثل ایران به دلیل برخورداری از اقلیم خشک و نیمه خشک همه ساله شاهد وقوع سیلابهای عظیمی هستند که گاها خسارات جبران ناپذیری را پدید میآورد. در این مقاله به برآورد ضریب رواناب، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی، پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی حوضه آبریز پرداخته شده است. در حوضه مورد مطالعه آغلاغانچای برای برآورد مقدار رواناب از روش شماره منحنیCNمربوط به سازمان حفاظت خاک آمریکاSCS استفاده شده که معمولترین روش پیشبینی حجم رواناب است. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار حداکثر بارش روزانه، نقشههای تراکم پوشش گیاهی، گروههای هیدرولوژیک خاک و کاربری تهیه و وارد سیستم اطلاعات جغرافیاییGISگردید. با تلفیق اطلاعات فوق، در مدلSCSنقشهCN حوضه، میزان نفوذ S و مقدار رواناب Q تهیه شد. در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی شش فاکتور در نظر گرفته شده شامل: رواناب، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین، تراکم پوشش گیاهی و تراکم زهکشی وزندهی شده و در نتیجه با اعمال وزن لایهها نقشه پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی حوضه با دوره بازگشت 50 ساله تهیه شد. نتایج بدست آمده از پهنهبندی سیلخیزی در منطقه نشان داد که بیشترین درصد مساحت حوضه 67 درصد به پهنههای با سیلخیزی متوسط و زیاد اختصاص دارد. این پهنهها بیشتر در بخشهای جنوبغرب، غرب و مرکز حوضه تمرکز دارند. در پهنهبندی انجام شده کمترین درصدها به پهنههای خیلی کم و خیلی زیاد با4/24و4/28درصد اختصاص یافتهاست.

کلیدواژه ها:

مدل هیبریدی ، پتانسیل سیل خیزی ، آغلاغان چای ، CN-AHP