چالش های فراروی توسعه پایدار

در بنیان معنایی، توسعه پایدار، مشارکت جهانی برای تداوم و پویایی رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ و نوزایی ظرفیت های زیست محیطی، نه تنها برای حال حاضر بلکه برای نسل های آتی را برمی تابد و مبین نوعی جامع نگری و تعهد همگانی برای بهبود آینده مشترک بشر است، به نحوی که ضمن تامین نیازهای نسل های حاضر، توانایی نسل های آتی جهت برآوردن نیازهای خویش محدود نگردد. مفهوم پایداری که مدت ها است زینت بخش گفتمان توسعه گران به شمار میرود و همانند یک معیار بایسته برای اندیشه ورزی و مداخله گری عملی کنشگران توسعه محسوب می شود، به میزان زیادی تفسیرپذیر و تکامل یابنده بوده و ارایه یک تعریف استاندارد، زمانشمول و جهانشمول از آن، تا حدی دشوار و به همان میزان، بی فایده است. فراسوی اندیشه پردازی ها و الگوسازی های مفهومی صورت گرفته که به فراخور شرایط در موقعیت های مختلف رنگ و بوی فلسفی، ایدیولوژیکی، اخلاقی، ارزشی، سیاسی و غیره به خود گرفته است، تحقق توسعه پایدار بسان یک فضیلت امر نیک برای بشر نیازمند طرح ریزی و پیگیری راهبردهای مقتضی در عرصه عمل است. این مهم مستلزم اندیشه ورزی در این وادی با در نظر گرفتن مقتضیات خاص هر جامعه به لحاظ تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، نهادی، اقتصادی و بوم شناختی و با پرهیز از الگوبرداری مد روز نظری و مفهومی از اندیشه های غربی است. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن مروری اجمالی مفهوم و اصول توسعه پایدار، مولفه ها، چالش ها و نقدهای مطرح در این خصوص تبیین و تشریح شود و در نهایت با رد کردن آن، به بیان مدل بومی سازی شده این مفهوم در کشورمان، تحت عنوان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، محیط زیست ، چالش ، عدالت ، رشد اقتصادی