پهنه بندی غلظت فلزات سنگین در خاک جنگلی منطقه دفن پسماند بابل با استفاده از فناوری های GIS و زمین آمار

در میان آلاینده های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می شوند. انباشت این عناصر در خاک در نهایت باعث ورود آنها به چرخه غذایی و تهدید سلامت انسان و سایر موجودات می شود. لذا بررسی توزیع غلظت عناصر سنگین جهت پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست ضروری است. این مقاله با هدف بررسی اثر شیرابه ناشی از پسماند زائد بر میزان غلظت فلزات سنگین و نقشه پهنه بندی آلودگی خاک با استفاده از داده های جمع آوری شده، سامانه اطلاعات مکانی و زمین آمار انجام گرفت. با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک، تعداد 40 نمونه خاک سطحی (0-30 سانتی متر) از منطقه جنگلی انجیل سی بابل جمع آوری و غلظت عناصر سنگین موجود در خاک اندازه گیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از روش های زمین آمار استفاده شد و با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسب ترین روش پهنه بندی با استفاده از توابع قدر مطلق میانگین خطا و میانگین اریبی خطا انتخاب گردید. نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی تهیه شد. تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین نشان داد که علاوه بر ساختار طبیعی زمین شناسی در تجمع عناصر سنگین در منطقه انجیل سی بابل به دلیل شرایط سازندهای زمین شناسی در آن به دلیل وجود شیرابه های حاصل از پسماند شهرستان بابل و وجود عناصر سنگین در ساختار شیمیائی کمپلکس فعال زباله ها افزایش غلظت عناصر توسط آن در خاک دور از ذهن نیست.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، فلزات سنگین ، زمین آمار ، خاک جنگلی ، انجیل سی بابل