بررسی روش های تعیین وضعیت مرتع در مناطق خشک و بیابانی استان یزد

این تحقیق با هدف شناسایی نقاظ ضعف و قوت روش های تعیین وضعیت مرتع شامل مشاهده و تخمین، شش فاکتوری، چهار فاکتوری و ارزش مرتع، در مراتع خشک و بیابانی استان یزد، صورت پذیرفت. مطالعات در سه سایت مرجع، کلید و بحرانی و نمونه برداری ها به صورت تصادفی- سیستماتیک با استقرار ترانسکت و پلات انجام شد. نتایج نشان داد روش های مذکور به دلیل عدم توجه به پتانسیل اکولوژیک این مناطق و عدم انطباق فاکتورهای موجود با خصوصیات این گونه اکوسیستم ها، فاقد کارایی لازم می باشد. روش های شش فاکتوری و مشاهده و تخمین به دلیل حداکثر امتیاز در فاکتورهای مورد بررسی، با شرایط مناطق خشک و بیابانی سازگار نسبت و تقریبا تمامی فاکتورها حداکثر امتیاز را در شرایط دریافت می کنند که در این مناطق قابل دسترسی نیست، مناسب نمی باشد. استفاده از روش چهار فاکتوری به دلیل تاکید بر فرم رویشی گرامینه در فاکتورهای ترکیب گیاهی و بنیه و شادابی و ارزیابی نظری سه فاکتور از چهار فاکتور، خالی از اشکال نیست. در روش ارزش مرتع بدون نیاز به دستیابی به شرایط کلیماکس، وضعیت مرتع ارزیابی می شود. همچنین ارزش مرتعی گیاهان بر اساس شرایط اقلیمی و اکولوژی منطقه مشخص می شود و همزمان با تعیین وضعیت، بدون نیاز به قطع و توزین پوشش گیاهی منطقه، ضریبی برای تعیین ظرفیت مرتع ارائه می گردد. لیکن این روش برای تعیین وضعیت و ظرفیت مراتع شمال کشور ابداع شده است، و به منظور کاربرد عملی آن در مراتع مناطق خشک و بیابانی، لازم است مطابق با شرایط اکولوژیک این مناطق تعدیل شود.

کلیدواژه ها:

وضعیت مرتع ، ارزش مرتع ، روش های تعیین وضعیت ، مراتع استپی و نیمه استپی