بررسی و محاسبه وضعیت خشکسالی استان خراسان رضوی

خشکسالی دارای سه مشخصه شدت، مدت و وسعت است و برای بررسی این پدیده طبیعی لازم است سه مشخصه مذکور مورد ارزیابی قرار گیرند. اغلب شاخص‌های معتبر جهانی، نظیر شاخص استاندارد بارندگی، دهک‌ها و پالمر به منظور آشکارسازی شدت و مدت خشکسالی طراحی گردیده‌اند و برای تعیین وسعت خشکسالی‌ها، استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و پهنه‌بندی مناطق هم‌شدت بسیار مفید و ضروری است. شاخص SPI توانایی محاسبه خشکسالی‌ها را در سری‌های زمانی متفاوت دارد. در این تحقیق از سری‌های زمانی کوتاه‌مدت یک ماهه تا شش ماهه، به منظور بررسی تاثیر این پدیده بر زراعت غلات و سایر محصولات زراعی و از سری‌های زمانی 6 تا 12 ماهه، برای بررسی تاثیر خشکسالی بر باغداری و منابع طبیعی استفاده شده است. از آنجایی که تاثیر بارش‌ها بر منابع آب زیرزمینی، که تقریباً تنها منبع تأمین آب در استان خراسان رضوی است در درازمدت اتفاق می‌افتد، سری‌های زمانی طولانی‌تر از یک سال برای بررسی تاثیر خشکسالی‌ها بر منابع آب توصیه می‌شود. به طور کلی با بررسی سری‌های زمانی مختلف نتیجه گرفته شده است که در بسیاری از موارد، اثرات وقوع یک دوره خشکسالی با بارندگی‌های بعدی جبران نشده و برای جبران خسارات، به مدیریت ویژه‌ای نیازمند است. هم‌چنین بارندگی‌های مناسب شش‌ماهه دوم سال 1385 اثر مفیدی بر کشاورزی منطقه داشته است، اما نتوانسته است تاثیر مهمی بر منابع آب‌های زیرزمینی بگذارد و خشکسالی‌ منطقه را در دوره‌های طولانی‌تر بیش از یک سال برطرف نماید.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص استاندارد بارندگی ، سری زمانی ، پهنه‌بندی ، شدت خشکسالی